จากโปรเจ็กต์เก็บภาพสถานที่ที่เหมือนหลุดจากหนังของ Wes Anderson ของ Wally และ Amanda Koval ในอินสตาแกรม นำมาสู่หนังสือภาพที่บันทึกบรรยากาศสวยงาม และประวัติศาสตร์ของสถานที่เหล่านั้น

TEXT: KANTIDA BUSABA
PHOTO: KETSIREE WONGWAN

(For English, press here)

Accidentally Wes Anderson
Wally Koval
Voracious, 2020
Hardcover
7.6 x 1.45 x 9.3 inches
368 pages
ISBN 978-031-649-273-7

หากถามว่างานศิลปะมีอิทธิพลกับคนดูได้ขนาดไหน คำตอบที่น่าสนใจมากกว่าการยืนยันคุณค่าด้วยตัวเลข คือการเห็นว่า เมื่อคนดู ‘รู้สึก’ อะไรบางอย่างกับงานชิ้นหนึ่งแล้ว พวกเขาอ่านงานชิ้นนั้นอย่างไร คำอธิบายที่สะท้อนกลับมาอยู่ในรูปแบบไหน และสิ่งนั้นส่งผลอะไรต่อกับคนในชุมชนที่มีความสนใจคล้ายกันหรือเปล่า Accidentally Wes Anderson นับเป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจ ก่อนที่จะมาเป็นสิ่งพิมพ์ที่ได้รับการเป็นแปลภาษาต่างๆ และมีจำหน่ายทั่วโลก โปรเจ็กต์นี้เริ่มต้นจากความชอบส่วนตัวของสามีภรรยาคู่หนึ่ง ก่อนที่จะขยายตัวไปเรื่อยๆ จนกลายเป็นพื้นที่กลาง ที่คนได้เข้ามาแลกเปลี่ยนความสนใจกันจนกลายเป็นคอมมูนิตี้

Wally และ Amanda Koval ผู้ริเริ่มโปรเจ็กต์ Accidentally Wes Anderson นอกจากจะหลงใหลในงานภาพยนตร์ของ Wes Anderson แล้ว ยังหลงใหลการท่องเที่ยว พวกเขาชอบเสาะหาสถานที่ที่ให้ความรู้สึกบางอย่างที่เชื่อมโยงกับภาพที่เห็นจากภาพยนตร์ ทั้งคู่เก็บสะสมสถานที่เหล่านั้นไปเรื่อยๆ และตั้งเป้าไว้ว่าอยากไปเยือนให้ได้สักครั้ง พวกเขาเลยเริ่มต้นใช้แพลตฟอร์มออนไลน์อย่าง อินสตาแกรม เป็นเครื่องมือในการบันทึกความฝันที่อยากจะให้เกิดขึ้น ทว่าถึงจุดหนึ่งบัญชี @accindetallywesadnerson ไม่ใช่แค่บันทึกส่วนตัวอีกต่อไป แต่เป็นพื้นที่ที่ขยายออกไปจับมือกับกลุ่มคนที่หลงใหลการท่องเที่ยว กลุ่มคนถ่ายรูป คนรักงานสถาปัตยกรรม และแน่นอนว่าคนทั่วไปที่ชื่นชอบการเสพความสุนทรีย์ผ่านภาพจากแพลตฟอร์มออนไลน์

พวกเขาเข้ามาแลกเปลี่ยนข้อมูลและภาพถ่ายสไตล์ Wes Anderson ของตนเอง และนั่นจึงทำให้มีภาพเป็นจำนวนมากถูกส่งต่อเข้ามาในบัญชีนี้ หมุดหมายถัดมาของ Wally และ Amanda คือทำอย่างไรให้การแลกเปลี่ยนในคอมมูนิตี้นี้มีความเป็นรูปธรรมมากขึ้น ในแบบที่แพลตฟอร์มออนไลน์ยังไม่สามารถให้ได้ ‘สิ่งพิมพ์’ จึงเข้ามามีบทบาทในขั้นตอนนี้

ภาพถ่ายที่แลกเปลี่ยนเข้ามานั้นมีอยู่เป็นจำนวนมหาศาล จึงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่ Wally และ Amanda ต้องคิดถึงวิธีการเล่าเรื่องบนหน้ากระดาษ รวมไปถึงขั้นตอนที่สำคัญไม่แพ้กันคือการคัดเลือกภาพ จากที่มีอยู่ทั้งหมดจำนวนหมื่นกว่าภาพ ร่อนผ่านตะแกรงชุดเงื่อนไขบางอย่าง เพื่อให้ภาพและข้อมูลที่จะเล่าผ่านสิ่งพิมพ์เล่มนี้ไม่ได้มีขนาดมหึมาเกินเหตุ ท้ายสุดแล้ว Accidentally Wes Anderson เวอร์ชั่นสิ่งพิมพ์ จึงมาในรูปแบบของหนังสือปกแข็ง จำนวน 368 หน้า พิมพ์ 4 สี ตั้งแต่ปกไปจนถึงการจัดวางเนื้อหาด้านในออกแบบโดย Mia Johnson และในปีเดียวกันกับที่ตีพิมพ์ออกมา หนังสือเล่มนี้ยังเป็นหนึ่งในผู้ชนะรางวัล 50 Books | 50 Covers ของ TIGA อีกด้วย

สไตล์แบบ Wes Anderson ที่คุ้นชินจากภาพยนตร์จึงถูกอ่านซ้ำและตีความออกมาผ่านภาพที่เล่าควบคู่กับข้อมูลคร่าวๆ เชิงประวัติศาสตร์ของพื้นที่ เช่นก่อสร้างขึ้นในปีไหน มีใครเป็นเจ้าของ หรือปัจจุบันสถานที่เหล่านั้นมันมีการเปลี่ยนผ่านในเชิงการใช้งานมาอย่างไรบ้าง เนื้อหาพวกนี้ร้อยเรียงผ่านการใช้ตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ของสถานที่นั้นๆ เป็นตัวกำหนด ไล่ไปตั้งแต่ สหรัฐอเมริกา แคนาดา ลาตินอเมริกา ยุโรปกลางและตะวันออก ผ่านตะวันออกกลางและแอฟริกา เอเชียใต้ เอเชียกลาง เอเชียตะวันออก และจบลงที่แอนตาร์กติกา

หากลองจัดประเภทของสิ่งที่ปรากฏอยู่บนภาพถ่ายจะพบว่าสไตล์แบบเวสฯ ได้รับการอ่านและตีความผ่านองค์ประกอบหลายอย่าง มีตั้งแต่ภาพวิวทิวทัศน์ที่ให้ความรู้สึกเวิ้งว้าง งานสถาปัตยกรรมโดยเฉพาะโรงแรมหรือโบสถ์ที่ตั้งอยู่ในภูมิทัศน์ที่โอบล้อมด้วยธรรมชาติ สถานที่ออกกำลังกายอย่างสระว่ายน้ำและลานโบว์ลิ่ง ประภาคารและกล้องส่องทางไกล ซุ้มขายของหรือส่วนหนึ่งจากโรงงานที่มาพร้อมกับฟอนท์อันเป็นเอกลักษณ์ สถานที่มาพร้อมกับการรอคอยบางสิ่งบางอย่างเช่นสถานีรถไฟ ไปจนถึงภายในขบวนรถไฟและพนักงานปฏิบัติการ

น่าสนใจว่าองค์ประกอบเหล่านี้สำหรับบางคนอาจเป็นภาพจำที่รู้สึกเชื่อมโยงกลับไปหางานภาพยนตร์ ในทางหนึ่งอาจกล่าวได้ว่านี่เป็นการทำงานของสิ่งที่ดูเหมือนจะบังเอิญ แต่หากลองอ่านจริงๆ จะพบว่าชุดภาพถ่ายในเล่มนี้คล้ายจงใจเล่นกับความเข้าใจ ความทรงจำ และประสบการณ์ของคนที่มีกับงานของ Wes Anderson ภาพที่มีองค์ประกอบคล้ายกันหลายๆ ภาพย้ำให้จินตนาการได้ไม่ยากว่า เมื่อใดก็ตามที่พูดถึง ‘สไตล์แบบเวสฯ’ ขึ้นมา มันหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะมีชุดภาพซ้ำๆ พ่วงมาด้วยเสมอ แต่สิ่งที่น่าคิดต่อไปมากกว่านั้น คือการค้นพบว่าระหว่างการทำความเข้าใจงานศิลปะชิ้นหนึ่ง เราได้ค้นพบอะไร และมันสามารถเล่าออกมาผ่านมุมมองแบบไหนได้บ้าง

accidentallywesanderson.com