รู้จักกับ Estelle Cruz ผู้ถ่ายทอดผลงานศิลปะที่ผสมผสานความรู้ทางสถาปัตยกรรมและวิทยาศาสตร์เพื่อสะท้อนความหลากหลายทางชีวภาพ
TEXT: CHIWIN LAOKETKIT
PHOTO COURTESY OF ESTELLE CRUZ
(For English, press here)
งาน Bangkok Illustration Fair 2024 ที่ผ่านมา ภาพวาดของพืชพรรณ ธรรมชาติ และสัตว์นานาชนิดได้สร้างบทสนทนาที่ทำให้เกิดความตื่นตัวในหมู่นักเล่าเรื่องและผู้ที่สนใจสิ่งมีชีวิตเล็กๆ ในระบบนิเวศได้อย่างสนุกสนาน หนึ่งในนั้นคือผลงานของ Estelle Cruz สถาปนิกและนักวาดภาพทางวิทยาศาสตร์ ผู้ผ่านการเทรนด้านสถาปัตยกรรม – วิศวกรรมจากโรงเรียนในประเทศฝรั่งเศส และยังมีดีกรีปริญญาเอกด้านระบบนิเวศวิทยาจาก National Museum of Natural History ในกรุงปารีส เธอสนใจการเลียนแบบทางชีวภาพและความเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศ จึงเลือกเดินทางมายังประเทศไทยพร้อมเริ่มต้นโปรเจกต์ Draw for Biodiversity ที่เป็นการวาดภาพทางวิทยาศาสตร์และค้นคว้าวิจัยทางด้านความหลากหลายทางชีวภาพ
ในครั้งนี้ art4d มีโอกาสได้สนทนากับ Estelle Cruz ถึงมุมมองทางด้านสถาปัตยกรรมที่เลียนแบบทางชีวภาพ ความงามในศิลปะ การวิจัยและวิธีคิดในการวาดภาพทางวิทยาศาสตร์ของเธอ
Série 6 Pokémons & Biodiversity
art4d: เรามีโอกาสได้เข้าชมผลงานของคุณในเทศกาล Bangkok Illustration Fair 2024 เพราะอะไรคุณถึงเลือกวาดภาพเหล่าตัวการ์ตูนในเรื่องโปเกมอนมาผสมผสานกับตัวอย่างทางวิทยาศาสตร์ได้
Estelle Cruz: โปเกมอน เป็นตัวการ์ตูนที่น่าจะดึงดูดของความสนใจของผู้คนได้ จะเห็นได้ว่าที่ผ่านมารอบๆ ตัวเรามีคนเล่นเกม Pokémon Go แต่พวกเขาไม่ได้สนใจเรื่องราวของชีววิทยาและความหลากหลายทางชีวภาพเลย ฉันเลยคิดว่าเหล่าโปเกมอนน่าจะเป็นวิธีที่ดีในการเริ่มต้นบทสนทนากับผู้คนได้
art4d: ช่วยเล่าให้ฟังหน่อยได้ไหม ว่าคุณมาสนใจเกี่ยวกับความหลากหลายทางชีวภาพได้อย่างไร
EC: ขอย้อนเวลากลับไปเล็กน้อยประมาณปี 2010 เวลานั้นฉันกำลังศึกษาต่อด้านสถาปัตยกรรมและวิศวกรรมอยู่ที่ประเทศฝรั่งเศส ในคลาสเรียนมีการบรรยายหัวข้อเรื่อง biomimicry – bioinspiration เป็นเรื่องของการผสมผสานการออกแบบที่ยั่งยืนกับความงามของธรรมชาติ และการตอบสนองต่อความท้าทายด้านสิ่งแวดล้อมที่มีความยั่งยืนเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย ซึ่งสิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นเพราะอุตสาหกรรมการก่อสร้างขนาดใหญ่ได้สร้างผลกระทบอย่างมหาศาลต่อระบบนิเวศและสัตว์ป่าทั่วโลก
การบรรยายในคลาสเรียนนั้นทำให้ฉันเริ่มสนใจทฤษฎีของ Janine Benuys นักนิเวศวิทยาชาวอเมริกันที่มีแนวทางการเลียนแบบทางชีวภาพในเรื่องลักษณะของรูปทรงของอาคารสถาปัตยกรรมที่เลียนแบบสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติ จนนำมาสู่การศึกษาต่อในระดับปริญญาเอกด้านการเลียนแบบชีวภาพที่ National Museum of Natural History ในปารีส ประเทศฝรั่งเศส
Estelle Cruz
หลักสูตรนี้มีการบูรณาการเรื่องราวของสถาปัตยกรรม วิทยาศาสตร์ และนิเวศวิทยาเข้าด้วยกัน ระหว่างเรียนฉันได้เดินทางรอบโลกเป็นเวลากว่า 1 ปี ได้ไปเยี่ยมห้องปฏิบัติการต่างๆ ของมหาวิทยาลัยชั้นนำ ทั้งมหาวิทยาลัยเกียวโต ในประเทศญี่ปุ่น มหาวิทยาลัยวิกตอเรียเวลลิงตัน และห้องปฏิบัติการเทคโนโลยีอาคารของMIT เพื่อเรียนรู้แนวทางของการเลียนแบบทางชีวภาพ
จนช่วงเวลาหนึ่ง ฉันได้เข้าร่วมทำงานในฐานะนักวิจัยของสถาบัน Ceebios ซึ่งเป็นศูนย์การศึกษาและวิจัยเรื่องการเลียนแบบชีวภาพสำหรับพัฒนาการฝึกอบรมสำหรับสตูดิโอของเหล่าสถาปนิก นักออกแบบ และผู้ก่อสร้างอาคาร เพื่อออกแบบอาคารที่ได้รับแรงบันดาลใจจากสิ่งมีชีวิตทางชีวภาพและความยั่งยืนในประเทศฝรั่งเศส ซึ่งเป็นแนวทางหนึ่งในการออกแบบอาคารที่มีความยั่งยืนและสามารถฟื้นฟูเมืองได้
Paleontology x Comics strip
Fossil plant n°6
art4d: อะไรเป็นแรงบันดาลใจให้คุณเริ่มต้นโปรเจกต์ Draw for Biodiversity
EC: ในระหว่างที่ฉันทำงานเป็นนักวิจัยที่สถาบัน Ceebios มาได้สัก 5 ปี ประกอบกับการค้นคว้าวิจัยในฐานะนักวิทยาศาสตร์และสถาปนิกในช่วงทำวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอกมาแล้วกว่า 3 ปี ประสบการณ์ที่ได้รับทำให้ฉันรู้สึกลึกๆ ว่าตนเองอยากจะสำรวจแนวทางที่ละเอียดอ่อนต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
ทั้งหมดมาจากการสังเกตความเปลี่ยนแปลงด้านสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม ฉันคิดว่าความหลากหลายทางชีวภาพกำลังลดลง ขณะเดียวกันก็คิดว่าการทำงานศิลปะอาจจะเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ระหว่างเรากับสิ่งแวดล้อมก็ได้ ทำให้ฉันเดินทางมาประเทศไทยเมื่อปี 2022 โดยไม่มีแผนด้วยตั๋วเครื่องบินขามาเที่ยวเดียว สิ่งที่พกมามีเพียงดินสอ ทักษะการวาดภาพด้านวิทยาศาสตร์ และความเข้าใจเกี่ยวกับสถาปัตยกรรมที่เน้นความยั่งยืน
ฉันได้มาเริ่มงานเป็นนักวิจัยหลังปริญญาเอกที่ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ฉันคาดหวังว่าจะได้วาดภาพความหลากหลายทางชีวภาพและสรรพสิ่งในพื้นที่ทางธรรมชาติ จึงออกเดินทางไปตามสถานที่ต่างๆ ของประเทศไทย และได้ร่วมทำงานกับนักบรรพชีวินในศูนย์วิจัยและศึกษาบรรพชีวินวิทยาที่มหาวิทยาลัยมหาสารคามเป็นเวลา 1 เดือน
ตอนนั้นฉันวาดนิยายภาพการ์ตูนจากไดโนเสาร์และตัวอย่างฟอสซิลพืช โดยระบายสีด้วยดินจากแหล่งขุดค้นทางบรรพชีวินในจังหวัดเพชรบูรณ์ ซึ่งการกลายเป็นฟอสซิลของพืชได้แสดงให้เห็นถึงความเปราะบางจากสภาพแวดล้อมที่มีความพิเศษอยู่ในตัว ฉันได้เดินทางต่อไปยังประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในการเข้าร่วมกับองค์กรพัฒนาของเอกชน เพื่อวาดนกเงือกในเกาะบอร์เนียว ประเทศมาเลเซีย ที่เป็นส่วนหนึ่งด้านการอนุรักษ์ เพื่อเขียนและบันทึกเรื่องราวเกี่ยวกับความหลากหลายทางชีวภาพ เรื่องของพืช และระบบนิเวศวิทยา นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นของ Draw for Biodiversity
The hornbill conservation 01
The hornbill conservation 02
art4d: สำหรับงานศิลปะหรือสถาปัตยกรรมที่คุณได้เห็นในประเทศไทย มีสิ่งไหนที่ชอบหรือประทับใจบ้าง
EC: ขอคิดก่อนนะ ส่วนใหญ่ฉันชอบนิทรรศการด้านความหลากหลายทางชีวภาพที่จัดในกรุงเทพฯ เพราะมีศิลปินไทยสร้างผลงานที่ยอดเยี่ยมหลายคน ตอนนี้ฉันกำลังศึกษาและทดลองวาดการ์ตูนที่ได้แรงบันดาลใจจากภาพวาดจิตรกรรมฝาผนังที่วัดภูมินทร์ จังหวัดน่าน ส่วนหนึ่งเพราะมีความชอบในความสมมาตรและความเป็นรูปทรงเรขาคณิตในการวาดจิตรกรรมไทย ฉันยังชอบจิตรกรรมที่อยู่ในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพฯ ซึ่งได้รับอิทธิพลจากจีนด้วย
art4d: ดูเหมือนที่ผ่านมา การค้นคว้าและวิจัยด้านสถาปัตยกรรมของคุณจะเข้มข้นมาก แล้วมาฝึกฝนด้านการวาดภาพทางวิทยาศาสตร์ตอนไหน
EC: การวาดภาพทางวิทยาศาสตร์เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาระดับปริญญาเอก ฉันเรียนหลักสูตรนี้เป็นเวลา 1 สัปดาห์กับ Didier Geffard-Kuriyama และ Pascal Le Roc’h นักวาดภาพประกอบและดีไซเนอร์ของ National Museum of Natural History ได้เรียนรู้วิธีการวาดตัวอย่างเพื่อใช้ประกอบการตีพิมพ์ในสิ่งพิมพ์ทางวิทยาศาสตร์ ฉันเริ่มต้นด้วยการวาดด้วงดอกไม้เป็นชิ้นแรก ใช้เวลากว่า 20 ชั่วโมงเลยนะ แต่ตอนนี้ฉันสามารถวาดได้เร็วขึ้นมากแล้ว
Anthropology Thailand
art4d: ช่วยอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการวาดภาพทางวิทยาศาสตร์ที่คุณกำลังทำอยู่ให้ฟังหน่อย
EC: การวาดภาพทางวิทยาศาสตร์เป็นการทำงานกับตัวอย่างเพื่อแสดงรายละเอียดในเอกสารทางวิทยาศาสตร์ มีความแตกต่างกับการวาดภาพแบบนักธรรมชาติวิทยา ภาพวาดทางวิทยาศาสตร์จะไม่ได้มีภาพวาดเพียงอย่างเดียวต้องมีข้อความอธิบายประกอบเสมอ สำหรับในประเทศไทย มีหลายหลักสูตรที่เข้มข้นมากในการสอนเรื่องการวาดภาพทางวิทยาศาสตร์ในมหาวิทยาลัย เช่น จุฬาฯ ศิลปากร เกษตรศาสตร์ มหิดล ธรรมศาสตร์ และอีกหลายแห่งที่ฉันมีโอกาสได้ไปแลกเปลี่ยนประสบการณ์ ฉันประทับใจในคุณภาพการสอนในประเทศไทยที่นำโดย ผศ.ดร.ฉัตรทิพย์ รอดทัศนา
Rodents: A comparative analysis and Arts – Sciences work exhibited at the Museum of Natural History of Chulalongkorn
art4d: สำหรับในตอนนี้ คุณได้ทำโปรเจกต์เกี่ยวกับสถาปัตยกรรมอยู่ไหม และบาลานซ์หลายสิ่งในระหว่างทำงานทั้งเรื่องศิลปะกับวิทยาศาสตร์อย่างไร
EC: พอนึกๆ ดูแล้วมันไม่ง่ายเลยที่จะรักษาสมดุลในการทำงาน ฉันทำงานวิจัยที่จุฬาฯ มาระยะเวลาหนึ่ง บางครั้งตอนเช้าต้องทำงานด้านวิทยาศาสตร์ พอตกบ่ายก็ทำงานด้านศิลปะ ส่วนเย็นค่ำนั้นก็ต้องเตรียมการวางแผนจัดการด้านนิทรรศการ แต่งานหลักเป็นการทำงานเกี่ยวกับศิลปะกับการ์ตูน ไม่ค่อยเกี่ยวข้องกับสถาปัตยกรรมมากนัก แต่ความรู้ด้านนี้ก็มีส่วนสำคัญในการจัดวางองค์ประกอบภาพอยู่นะ
ฉันกำลังค้นคว้าเรื่องการ์ตูนไทยจากนิตยสารชัยพฤกษ์การ์ตูน มีสิ่งที่กำลังมองหาเป็นความหลากหลายทางชีวภาพ ทั้งช้าง ปลา พืช และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ฉันสงสัยว่าการ์ตูนพวกนี้มีส่วนในการเข้ามาในวัฒนธรรมป๊อปของคนไทยได้อย่างไร จะลองยกตัวอย่างให้ฟังด้วยปลานีโม่ นักวิทยาศาสตร์กลัวว่าปลาการ์ตูนจะกลายเป็นสัตว์เลี้ยง หากคุณดูภาพยนตร์และการ์ตูน จะพบว่าความหลากหลายทางชีวภาพมีส่วนที่สัมพันธ์กัน ดังนั้นในการ์ตูนจากนิตยสารชัยพฤกษ์การ์ตูน เราจะพบสิ่งนี้อยู่มากมาย ขณะเดียวกันฉันก็ยังมีโครงการทางด้านศิลปะและวิทยาศาสตร์ที่ได้ร่วมมือกับ NGO องค์กรพัฒนาจากเอกชนเพื่อสนับสนุนความพยายามในการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพในไทย และฉันกำลังจะจัดพิมพ์หนังสือภาพการ์ตูนเกี่ยวกับผลงานระหว่างการทำวิจัยท่ามกลางสิ่งมีชีวิตในรูปแบบ 3 ภาษาทั้งไทย อังกฤษ และฝรั่งเศส เพื่อบันทึกการอนุรักษ์ธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
