art4d พูดคุยกับ WOODDEN ถึงเรื่องราวความเป็นมาของการตัดไม้ที่ไม่ได้หมายถึงการทำลายป่าหากแต่เป็นการใช้วัสดุจากธรรมชาติอย่างยั่งยืนด้วยความเข้าใจ
TEXT: KITA THAPANAPHANNITIKUL
PHOTO: KETSIREE WONGWAN
(For English, press here)
หากพูดถึงการ ‘ตัดไม้’ คำที่ต่อท้ายมาเสมอย่อมเป็นคำว่า ‘ทำลายป่า’ ในความรู้สึกของเรา แต่คำตอบมักไม่เป็นเช่นนั้นเสมอไปหากเราใช้งานด้วยความเข้าใจ และมากไปกว่านั้น การตัดไม้อย่างถูกวิธีจะสามารถลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม อันนำไปสู่ความเข้าใจในการใช้วัสดุจากธรรมชาติอย่างยั่งยืน
art4d ชวน คุณ อภิวิชญ์ พงษ์เภตรารัตน์ รองกรรมการผู้จัดการ บริษัท ทีพีเอส การ์เด้น เฟอร์นิเจอร์ หรือที่เรารู้จักกันดีในแบรนด์ WOODDEN เป็นผู้ผลิต แปรรูป และจัดจำหน่ายไม้สักคุณภาพที่อยู่ในอุตสาหกรรมนี้มากว่า 60 ปี มาพูดคุยถึงการใช้ไม้สักอย่างยั่งยืน เป้าหมายของแบรนด์ที่ต้องการขยายองค์ความรู้ของการใช้ไม้ให้เข้าถึงคนทั่วไป รวมถึงแนวความคิดเบื้องหลังการทำ Thematic Pavilion ในงานสถาปนิก’66 ที่ผ่านมา ร่วมกับ PAVA architects ที่บอกเล่าถึงกระบวนการแปรรูปไม้สักจากต้นน้ำตั้งแต่อยู่ในป่า จนถึงปลายน้ำที่กลายเป็นผลิตภัณฑ์ในบ้านของผู้ใช้งานทุกคน
Apiwitt Phongsphetrarat, Managing Director of TPS GARDEN FURNITURE
art4d: WOODDEN มีจุดเริ่มต้นอย่างไร ?
Apiwitt Phongsphetrarat: ต้องเท้าความก่อนว่า บริษัท ทีพีเอส การ์เด้น เฟอร์นิเจอร์ เดิมทีเราทำธุรกิจเกี่ยวกับการเป็นผู้ผลิตไม้สัก ส่งออกจากพม่าไปตลาดทางยุโรป และอเมริกา ทั้งยังเป็นผู้ผลิตงานพื้นไม้ งานประตู ให้กับงานโครงการใหญ่ๆ คอนโด หรือหมู่บ้านที่อยู่อาศัยในประเทศไทยมากว่า 60 ปี
ด้วยความที่เราอยู่ในอุตสาหกรรมนี้มานาน เราจึงมีองค์ความรู้ทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการแปรรูปไม้สักอยู่ในมือ และอยากนำเสนอสิ่งเหล่านี้ให้กับผู้ใช้งานโดยตรง ไม่ว่าจะเป็นเจ้าของที่อยู่อาศัยต่างๆ ทั้งบ้าน คอนโด รวมไปถึงพื้นที่ของผู้ออกแบบอย่างสถาปนิก และนักออกแบบสาขาต่างๆ
เมื่อ 5 ปีที่แล้วจึงเกิดแบรนด์ WOODDEN ขึ้นมา เพื่อนำเสนอสิ่งที่เรานำเสนอสินค้าที่เราเคยทำอยู่แล้ว มาแบ่งปันให้กับกลุ่มลูกค้าบ้านเดี่ยว ทั้งผลิตภัณฑ์คุณภาพในหมวด Home Solution ที่มีทั้งระบบงานไม้พื้น ไม้บันได ระเบียงไม้ และประตู รวมถึงเรามีทีมติดตั้งเฉพาะทางให้กับลูกค้าด้วย
art4d: ทำไมต้องเป็นไม้สัก ?
AP: คนไทยเราคุ้นเคยกับไม้สักดีอยู่แล้ว และไม้สักก็เป็นไม้เนื้ออ่อนที่มีเอกลักษณ์ที่สุดในโลกเลยก็ว่าได้ ด้วยคุณสมบัติทั้งด้านความทนทาน รวมถึงการหดขยายที่ต่ำมาก ทั้งยังมีลายไม้ที่เป็นเอกลักษณ์
หากย้อนไปสมัยก่อนเลย เวลาเราต่อเรือสักลำ ไม้สักมักถูกใช้เป็นวัสดุหลักของการทำดาดฟ้าของเรือ ด้วยบริบทที่ต้องเจอกับสภาพอากาศรุนแรงเสมอ ทั้งความร้อน ความหนาว ความชื้น และความเค็มของทะเล ทำให้ไม้สัก เป็นวัสดุที่มีคุณสมบัติที่โดดเด่นมากทั้งในแง่การใช้งาน รวมถึงการนำมาประยุกต์ให้เข้ากับงานออกแบบต่างๆ ได้อย่างหลากหลาย
art4d: อะไรคือความท้าทาย และสิ่งที่ WOODDEN มองว่าเป็นประเด็นสำคัญของการทำธุรกิจนี้ ?
AP: โดยปกติ คนเรามักจะมีมุมมองว่า การตัดไม้ = ทำลายป่า ซึ่งมันเป็นสิ่งที่ติดอยู่กับคนไทยมานาน
แต่จริง ๆ แล้วก็ไม่ใช่เสมอไป เพราะการตัดไม้เพื่อมาใช้งานอย่างถูกต้อง นอกจากจะสามารถนำมาใช้ได้เรื่อย ๆ แล้ว การใช้ผลิตภัณฑ์ไม้ยังช่วยลดการปล่อยคาร์บอนจากกระบวนการผลิต รวมถึงยังสามารถรีไซเคิลได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งไม้สักที่เรานำมาใช้
สิ่งสำคัญคือ การเข้าใจกระบวนการแปรรูปตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำว่ามีที่มาอย่างไร ซึ่งใจความหลักของเราก็คือ การนำเสนอองค์ความรู้เหล่านี้ให้คนทั่วไปได้เข้าใจว่าไม้ดีอย่างไรกับสิ่งแวดล้อมอีกด้วย
art4d: แล้วกระบวนการตัดไม้สักที่ว่านี้เป็นอย่างไร ?
AP: ในกระบวนการแรกเริ่ม ตัวไม้สักที่เรานำมาใช้นั้นมาจากประเทศพม่า ซึ่งเขาเองก็ได้ตัดไม้ด้วยกระบวนการ ‘Sustainable Harvesting’ อันเป็นระบบที่ประเทศพม่าได้วางรากฐานมาตั้งแต่ 100 ปีที่แล้ว โดยวิธีที่เขาทำคือ เขาคิดว่าป่าเป็นเหมือนธนาคารที่คอยเก็บเงิน และแต่ละปีก็จะมีดอกเบี้ยที่งอกเงยออกมา ซึ่งดอกเบี้ยตรงนี้เอง ก็คือต้นไม้ที่เพิ่มขึ้นมาที่เราสามารถตัดได้โดยไม่ทำให้ต้นทุน หรือสภาพแวดล้อมเดิมสูญเสีย ในการสำรวจพื้นที่แต่ละครั้ง จะมีการส่งทีมเข้าไปสำรวจป่าในท้องที่ว่ามีต้นไม้แต่ละชนิดในพื้นที่เท่าไร และต้นไม้เหล่านั้นจะเติบโตขึ้นมามีปริมาตรเท่าไรในอนาคต ทำให้เกิดโควตาในการตัดในป่านั้น ๆ ขึ้นมา
ซึ่งการตัดไม้ในพม่านั้นเป็นการตัดที่ทิ้ง footprint ในป่าน้อยมาก ทั้งการหลีกเลี่ยงการใช้เครื่องจักรหนัก รวมถึงการใช้วิธีเลือกตัด (selective cutting) ที่ไม่ได้ตัดตามใจชอบ ทำให้ต้นที่เหลือเจริญเติบโตต่อไปได้
นอกจากนี้ เขายังมีการแบ่งพื้นที่ป่าออกเป็น 30 แปลง โดยในปีแรก ทีมทำงานจะเข้าไปตัดไม้แค่ในแปลงที่หนึ่งเท่านั้น พอตัดเสร็จ เขาจะเคลียร์พื้นที่ทั้งหมด ทำลายถนนและโครงสร้างที่เกิดขึ้นทั้งหมดทิ้ง ก่อนขยับไปในแปลงต่อ ๆ ไป ทำเช่นนี้ไปเรื่อย ๆ จนครบ 30 ปี ป่าในแปลงแรกก็จะฟื้นฟูกลับมาอย่างเต็มที่พอดี
art4d: อยากให้เล่าถึง Thematic Pavilion ในงานสถาปนิกปีนี้ที่ทำร่วมกับ PAVA architects
AP: ปีนี้เราได้ทำงานร่วมกับ PAVA เพราะเขา เองก็เป็นสถาปนิกที่มีความชอบในการใช้วัสดุไม้ และมีความเข้าใจในประเด็นการใช้วัสดุอย่างยั่งยืนในทิศทางเดียวกันกับเรา ซึ่งจุดเริ่มต้นความคิดที่ทางเราและสถาปนิกเห็นตรงกันตั้งแต่แรกคือการให้ทั้งนักออกแบบและผู้บริโภคได้เข้าใจว่า การใช้ไม้และตัดไม้นั้นเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมหากใช้อย่างถูกวิธี เลยเกิดเป็นการออกแบบบูทที่คล้ายกับเป็นนิทรรศการย่อม ๆ ที่บอกกับคนดูว่า ไม้สักทุกส่วนนั้นสามารถใช้ประโยชน์ได้หมดในด้านการออกแบบและแสดงออกผ่านพื้นที่แต่ละส่วนตั้งแต่ ไม้ซุง ไม้แปรรูป จนไปถึงเฟอร์นิเจอร์ที่เป็นปลายทาง
จะเห็นได้ชัดว่า เรื่องของสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืนนั้นกลายเป็นประเด็นสำคัญในสภาวะร่วมสมัยเป็นอย่างมาก ไม่ใช่แค่ในประเทศไทย แต่หมายถึงในระดับโลก ซึ่งทีม PAVA architects เองก็มีความเชื่อและแรงผลักดันในเรื่องนี้ไม่แพ้เรา ประกอบกับผลงานที่ผ่านมาที่ทั้งมีประเด็นและวิธีการนำเสนอที่น่าสนใจเป็นทุนเดิม เราเลยเชื่อใจและเปิดโอกาสให้ทางทีมสถาปนิกได้ออกแบบอย่างเต็มที่เพื่อนำเสนอเรื่องราวเหล่านี้ออกไปสู่สังคม
art4d: ในมุมมองคุณอภิวิชญ์ มองภาพอนาคตของแบรนด์ WOODDEN ไว้อย่างไร?
AP: หากพูดถึงอนาคต เราเองก็มองว่าตอนนี้ เรายังอยู่ในจุดเริ่มต้น เรายังคงมีเป้าหมายในอนาคตต่อไปคือการเปลี่ยนทัศนคติของวัสดุอย่างไม้ ให้กลายเป็นวัสดุหลักที่ใช้งานได้ตลอดเหมือนกับที่เกิดขึ้นยุโรป และอเมริกา
art4d: สุดท้ายนี้อยากให้ฝากอะไรถึงลูกค้าที่ชื่นชอบงานไม้ มีความสนใจ หรือกำลังจะแต่งบ้าน และอยากให้ไม้สักของ WOODDEN วูดเดนเป็นส่วนหนึ่งของบ้าน
AP: เราอยากให้ทุกคนที่มีความสนใจในผลิตภัณฑ์งานไม้ ได้ลองมาทำความรู้จักกับเราที่ showroom ต่างๆ อาทิ flagship showroom ของเราที่ Design Village เกษตรนวมินทร์ รวมถึง showroom งานหมวด home solution ใหม่ล่าสุดของเราที่สาทร และ showroom ใหญ่ที่จังหวัดภูเก็ต ซึ่งใกล้จะเปิดบริการแบบเต็มรูปแบบแล้วภายในปีนี้ เพื่อให้ทุกคนได้ลองมาสำรวจความสวย และวิธีการนำไม้มาใช้ในหลากหลายรูปแบบ รวมถึงพูดคุยกับทีมงานของเรา ที่พร้อมให้บริการทางด้านคำปรึกษา ทั้งอธิบายวิธีการใช้ การเตรียม วิธีการดูแลรักษา
Apiwitt Phongsphetrarat, Managing Director of WOODDEN
ทั้งนี้ คุณจะใช้สินค้าเราหรือไม่นั้นไม่มีปัญหาอะไร แต่สิ่งสำคัญที่สุดคือ เราอยากให้ทุกคนได้เข้าใจถึงกระบวนการใช้งานไม้ที่ดี และเข้าใจถึงที่มาที่ไปของไม้ ตั้งแต่ป่าจนมาถึงองค์ประกอบภายในที่อยู่อาศัยของผู้ใช้งานทุกคน