นอกจากสถาปัตยกรรมจะสร้างมาตอบความต้องการมนุษย์แล้ว สถาปัตยกรรมจะเกื้อกูลต่อสัตว์ Species อื่นๆ ได้หรือเปล่า? Educan School for Dogs, Humans and Other Species คือผลงานจาก Enrique Espinosa และ Lys Villalba ที่ไม่เพียงรองรับการใช้งานจากมนุษย์ แต่ยังนึกถึงสรรพสัตว์อื่นๆ อย่าง สุนัขและนกอีกด้วย
TEXT: PRATCHAYAPOL LERTWICHA
PHOTO: JOSÉ HEVIA except as noted
(For English, press here)
เป็นเรื่องปกติที่สถาปัตยกรรมจะปลูกสร้างขึ้นเพื่อตอบรับความต้องการของมนุษย์ แต่นอกจากมนุษย์แล้ว สถาปัตยกรรมจะเกื้อกูลต่อสัตว์สปีชีส์อื่นๆ ได้ด้วยหรือเปล่า?
Enrique Espinosa สถาปนิกจาก Eeestudio และ Lys Villalba ออกแบบอาคารโรงเรียนฝึกสอนสุนัข Educan สาขาเมืองบรูเนเต (Brunete) ประเทศสเปน ให้เป็นอาคารที่โอบอ้อมอารีต่อทั้งคน สุนัข และสรรพสัตว์หลากหลายในพื้นที่ อย่างเช่น นกฮูก ค้างคาว เหยี่ยวเคสเตรล นกแอ่นพันธุ์ยูเรเชีย หรือนกกระจอก
Photo: De Paz
Photo: De Paz
Drawing courtesy of Eeestudio
“Educan ตั้งอยู่ท่ามกลางพื้นที่เกษตรกรรม ในบริเวณชนบทที่ถูกแปรเปลี่ยนโดยการพัฒนาเมืองและการใช้ยาฆ่าแมลงในการเกษตรในรอบสิบปีที่ผ่านมา และนี่คือการทดลองเพื่อหาวิธีทางฟื้นฟูระบบนิเวศน์” Enrique Espinosa และ Lys Villalba สถาปนิกผู้ออกแบบอาคารกล่าว
Enrique Espinosa และ Lys Villalba เนรมิต Educan ให้เป็นอาคารชั้นเดียวที่มีลักษณะเหมือนโกดังหลังย่อม และมาพร้อมการประดับประดาด้วยสีสันอันสดใส อาคารพื้นที่ประมาณ 300 ตารางเมตรประกอบด้วยพื้นที่สามส่วนด้วยกัน ได้แก่ ส่วนต้อนรับ ห้องเรียน และส่วนฝึกน้องหมา
Photo: De Paz
Building Axonometric l Drawing courtesy of Eeestudio
ขึ้นชื่อว่าเป็นโรงเรียนสอนสุนัข สถาปนิกจึงไม่พ้นต้องออกแบบอาคารให้ตอบรับกับน้องหมา วัสดุพื้นของอาคารทำมาจากคอนกรีตผสมกรวดแม่น้ำ และพื้นบริเวณส่วนฝึกสอนปูด้วยพรมหญ้าเทียม elastomer เพื่อให้เอื้อกับอุ้งเท้าของเจ้าสัตว์สี่ขา ด้านในอาคาร มีการกรุแผ่นดูดซับเสียงเพื่อลดเสียงสะท้อนจากการเห่าหอนของเหล่าสุนัข ทำให้มนุษย์และน้องหมาสื่อสารกันได้ดีขึ้นเวลาฝึก ไม่เพียงเท่านั้น สถาปนิกยังวางช่องเปิดวงกลมให้อยู่สูงเหนือพื้นประมาณหนึ่งเมตร ซึ่งเป็นระยะที่พ้นจากระดับสายตาของน้องหมา เพื่อลดความไขว้เขวของเจ้าสี่ขาในเวลาฝึก และด้านทิศใต้ สถาปนิกติดตั้งม่านมูลี่ เพื่อช่วยกรองแสงแดดให้พื้นที่ฝึกด้านใน
Photo: José Hevia
Photo: José Hevia
Photo: José Hevia
อาคารยังโอบรับสรรพสัตว์อื่นๆ เห็นได้จากรังนกหลากไซส์หลายตำแหน่งในอาคาร ที่ได้รับการจัดวางและออกแบบให้เหมาะสมกับนกแต่ละชนิด อย่างเช่น รังนกเหยี่ยวเคสเตรลที่ซ่อนอยู่หลังผนังทิศตะวันออก รังนกฮูกบนบานประตูของอาคารฝั่งทิศตะวันตก ที่มาพร้อมแท่นยืนเล็กๆ ด้านหน้า ให้เจ้านกฮูกได้เฝ้าดูเหยื่อก่อนออกหากิน หรือรังค้างคาวที่ซ่อนตัวอยู่ในตัวอักษร Educan ด้านบนอาคาร ภายนอกอาคาร สถาปนิกก็จัดให้มีกะละมังเล็กๆ เพื่อรองรับน้ำฝนจากหลังคา และเป็นพื้นที่ให้สรรพสัตว์ได้ดื่มน้ำคลายกระหาย
Photo: José Hevia
Building Details l Drawing courtesy of Eeestudio
Photo: José Hevia
“อาคารเปิดรับนกล่าเหยื่อตัวเล็กๆ ที่กินสัตว์จำพวกหนู เพื่อช่วยรักษาพืชผลและพรรณไม้ท้องถิ่น เหล่านกตัวเล็กและค้างคาวกินแมลงเป็นอาหาร รวมถึงยุงที่เป็นพาหะนำโรคให้สุนัข พวกมันยังมีส่วนสำคัญช่วยต้นไม้ดอกไม้ในพื้นที่ถ่ายละอองเรณู” Enrique Espinosa และ Lys Villalba กล่าว
Photo: José Hevia
นอกจากสถาปนิกจะออกแบบอาคารส่งเสริมระบบนิเวศน์และสิ่งมีชีวิตท้องถิ่น พวกเขายังพยายามทำให้อาคารนี้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอีกด้วย โดยการนำชิ้นส่วนตู้คอนเทนเนอร์เก่ามาดัดแปลงเป็นหลังคาและโครงสร้างหลังคาของอาคาร ส่วนเศษตู้คอนเทนเนอร์ที่เหลือใช้ พวกเขาก็นำมาทำเป็นแม่แบบหล่อผนังคอนกรีต ผลลัพธ์ที่ได้คือผนังที่มีพื้นผิวลอนคลื่นอันเป็นเอกลักษณ์
Construction Details l Drawing courtesy of Eeestudio
Photo: José Hevia
Photo: De Paz
อาคารนี้ยังเป็นการทดลองเรื่องวัสดุและดีเทลการก่อสร้างของสองสถาปนิกด้วย อย่างเช่น ม้านั่งไม้ที่ใช้เครื่อง CNC ตัดให้เกิดลอนเข้ากับผนังเมทัลชีทพอดี หรือขาม้านั่งและดวงโคมที่เป็นงานเหล็กแฮนด์เมด เนื่องจากอาคารเต็มไปด้วยวัสดุอุตสาหกรรมหลากหลาย สถาปนิกจึงแต่งเติมสีสันต่างๆ เพื่อช่วยให้วัสดุทั้งหลายอยู่ด้วยกันอย่างกลมกลืน ดูแล้ว Educan น่าจะเป็นอาคารที่ช่วยสร้างความแฮปปี้ให้กับทั้งหมา นก คนใช้งาน และตัวสถาปนิกเองเช่นกัน
Photo: De Paz
Photo: José Hevia
Photo: De Paz