MVRDV’S LATEST COMPLETED PROJECT IN TAIWAN, TAINAN SPRING EXEMPLIFIES THE PHILOSOPHY OF URBANISM, TRANSFORMING ONE OF THE CITY’S BIGGEST EYESORES INTO A BEAUTIFUL, URBAN LAGOON
TEXT: DANIEL CUNNINGHAM
PHOTO: DARIA SCAGLIOLA EXCEPT AS NOTED
(For English, press here)
นครไถหนาน บนชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศไต้หวัน มีประวัติความเป็นมายาวนานเกือบ 400 ปี นับเป็นเมืองที่เก่าแก่ที่สุดบนเกาะฟอร์โมซา และสถาปัตยกรรมของเมืองก็มีความหลากหลายทางด้านสไตล์มากที่สุด ในอดีตชาวดัตช์เป็นผู้ก่อตั้งเมืองแห่งนี้ จึงเหมาะสมแล้วที่บริษัทสถาปัตยกรรมอย่าง MVRDV จะได้มาสร้างงานชิ้นสำคัญขึ้นที่นี่ด้วย ซึ่งไม่นานมานี้ วินี มาส์ (Winy Maas) ผู้ร่วมก่อตั้ง MVRDV ได้ชวน art4d ไปร่วมชมโครงการล่าสุดของบริษัทที่ไถหนาน
THE URBANIST
“MVRDV ไม่ได้มีชื่อเสียงจากงานสถาปัตยกรรม แต่จากเรื่องราวที่เล่าผ่านงาน” มาส์อธิบายให้นักศึกษาสถาปัตยกรรมของมหาวิทยาลัย National Cheng Kung University ที่ไถหนานฟัง เขาเชื่อว่าสถาปนิกมีบทบาทในการสร้างเรื่องราวขึ้นในพื้นที่ ซึ่งจะกระจายไปสู่ภูมิทัศน์ของเมืองที่อยู่รอบๆ ด้วย โดยเรื่องราวจะทำให้มุมมองของคนเปลี่ยนไป และสร้างประสบการณ์กลุ่มใหม่ๆ ขึ้นมา นี่คือการตีความวิถีชีวิตในเมืองใหญ่ของเขา และเป็นแนวทางหลักในการทำงานของ MVRDV ตามเมืองต่างๆ ทั่วโลก
Tainan Spring โครงการที่สร้างเสร็จล่าสุดของบริษัท เป็นตัวอย่างที่อธิบายปรัชญาเรื่องวิถีชีวิตในเมืองใหญ่ของเขาได้อย่างชัดเจน ด้วยการเปลี่ยนสถานที่ที่บั่นทอนความสุขทางสายตาให้กลายเป็นทะเลสาบกลางเมืองอันสวยงาม โครงการนี้สำเร็จได้ด้วยความมุมานะตลอด 5 ปี ด้วยความร่วมมือกับรัฐบาลเมืองไถหนานและบริษัทท้องถิ่นอีก 7 แห่ง มาส์หวังว่า Tainan Spring จะช่วยให้คนไต้หวันเห็นประโยชน์ของการพัฒนาวิถีชีวิตในเมืองใหญ่กันมากขึ้น
ในพิธีเปิด Tainan Spring อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2563 มาส์ได้ขึ้นเวทีร่วมกับวิลเลียม ไหล (William Lai) ว่าที่รองประธานาธิบดีไต้หวัน หวง เหว่ยเจ๋อ (Huang Wei-cher) นายกเทศมนตรีไถหนาน ซู หวัง (Sue Wang) รองนายกฯ ตลอดจนผู้ร่วมโครงการและเจ้าหน้าที่อีกหลายท่าน ช่างภาพสื่อมวลชนรุมกันถ่ายภาพอย่างเนืองแน่น นักการเมืองได้แสดงผลงาน ส่วน MVRDV ก็ดูเหมือนว่าจะรู้จักบุคคลและหน่วยงานสำคัญๆ ของไต้หวันเป็นอย่างดีแล้ว มาส์เองก็ได้ขอบคุณผู้ร่วมโครงการจากไถหนานอีกหลายคน ซึ่งถ้าขาดพวกเขาไป โครงการนี้ก็ไม่อาจลุล่วงได้
หลี จื้อหลี (Li Ju-li) จากบริษัท The Urbanists Collaborative and LLJ Architects หนึ่งในผู้ร่วมงานได้อธิบายที่มาของโครงการนี้เพิ่มเติมว่าได้ริเริ่มขึ้นในช่วงที่วิลเลียม ไหลดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรีไถหนานระหว่างปี 2553-2560 เขาเป็นผู้ริเริ่มโครงการ “เข็มขัดสีเขียว” เพื่อฟื้นฟูพัฒนาภูมิทัศน์ของเมือง ซึ่ง Tainan Spring ก็เป็นส่วนเล็กๆ ของโครงการนี้
THE EXORCISM
เรื่องน่าประหลาดใจในพิธีเปิดและการพาสื่อมวลชนชม Tainan Spring ครั้งนี้ก็คือ มาส์ไม่ได้กล่าวถึงความคิดเห็นของประชาชนที่มีต่อโครงการนี้เลย สถานที่ตั้ง Tainan Spring นั้นเป็นที่รู้จักดีของชาวไต้หวัน หลายๆ คนเชื่อว่ามีผีสิง ตลอดเวลาที่ผ่านมามีคนเชื่อเรื่องนี้มากขึ้นเรื่อยๆ และเราคงต้องรอดูกันต่อไปว่าโครงการใหม่นี้จะไล่วิญญาณชั่วร้ายออกไปได้สำเร็จหรือไม่
ก่อนหน้าโครงการนี้ ห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่ตั้งอยู่ที่นี่ ซึ่งธุรกิจก็ไม่ดีอยู่นานหลายปี และภาพลักษณ์ภายนอกก็ไม่น่าดู China-Town Mall สร้างขึ้นเมื่อปี 2526 และชั้นใต้ดินมีพื้นที่กว้างขวางมาก MVRDV เริ่มสร้างเรื่องเล่าจากจุดนี้เอง ก่อนที่จะขยายต่อไปสู่ภูมิทัศน์ของเมืองรอบนอก และเข้าไปสู่ความคิดของชุมชนท้องถิ่นในที่สุด สถาปนิกออกแบบให้เก็บร่องรอยโครงสร้างคอนกรีตเดิมของห้างไว้บางส่วน เหมือนกับเป็นงานศิลปะในพิพิธภัณฑ์ ด้วยการทาสีขาวทับ หรือนำพื้นกระจกมาปิดทับ
ขนาดเรามาถึงหนึ่งวันก่อนพิธีเปิด คนก็เริ่มถ่ายรูปกับซากปรักหักพังของคอนกรีตและเช็คอินสถานที่นี้ในอินสตาแกรมกันขวักไขว่แล้ว นี่ถือเป็นแนวโน้มที่ดีมาก เพราะเห็นได้ชัดว่าคนพวกนี้ไม่ได้ยึดติดกับอดีตของสถานที่แห่งนี้ และในอนาคต Tainan Spring ก็อาจจะกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมสูงสุดของไถหนานได้
TAINAN SPRING
ถัดลงไปจากชั้นล่าง Tainan Spring มีพื้นที่ร้านขายของ ร้านกาแฟ และร้านอาหาร ใต้ร่มเงาจากชายคาริมขอบน้ำ ภาพรวมของโครงการเป็นเหมือนโรงละครกลางแจ้งที่โดดเด่นด้วยแหล่งน้ำสวยงามตรงกลาง ผู้คนชะโงกข้ามแนวกั้นลงมาชมภาพอันน่ารื่นรมย์ หลายๆ ครอบครัวลงอาบน้ำและเดินเท้าเปล่าเล่นน้ำสีฟ้าอมเขียว
ตรงกลางโครงการมีสะพานกั้นแบ่งพื้นที่ ช่วยกันแสงแดด มีเกาะเล็กๆ ที่มีต้นไม้เมืองร้อนอยู่ทั่วบริเวณ พื้นด้านล่างเป็นกรวดเล็กๆ ที่ขัดแล้ว ดูเหมือนหาดทรายและช่วยให้ไม่ลื่น เหมาะกับสระว่ายน้ำหรืออื่นๆ ที่ใกล้เคียง ตั้งแต่เปิดมาข้อบกพร่องด้านการออกแบบเพียงอย่างเดียวก็คือ ดวงไฟที่อยู่ด้านข้างทะเลสาบ ซึ่งดูเหมือนม้านั่งมาก จนมีคนไปนั่งทับแตกไปหลายดวงแล้ว
ถึงแม้ว่าจะมีข้อบกพร่องด้านการออกแบบเช่นนี้ แต่ Tainan Spring ยามค่ำคืนที่มีไฟส่องสว่างนั้นงดงามมาก ปกคลุมด้วยไอน้ำที่กระจายออกมาอย่างต่อเนื่องจากหัวฉีดน้ำตรงขอบทะเลสาบ โครงการนี้มีกลิ่นอายความหรูหราแบบเดียวกับโรงแรมห้าดาว ซึ่งทำให้สงสัยกันว่าเป็นที่สาธารณะแบบนี้ดีแล้วหรือ เวลาเท่านั้นที่จะพิสูจน์ได้ว่าโครงการนี้จะได้รับการบำรุงรักษาอย่างถูกวิธีหรือไม่ และจะยังคงเปิดเป็นสถานที่สาธารณะต่อไปหรือเปล่า หรือว่านักลงทุนเอกชนจะเข้ามาถือครองในที่สุด