เดชา อรรจนานันท์ จาก THINKK Studio พาเราไปดู 10 ผลงานที่น่าสนใจใน Dutch Design Week 2022 ที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ ปีนี้มีประเด็นหลักคือการออกแบบและค้นคว้าที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นแนวคิดที่วงการออกแบบทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทยกำลังให้ความสนใจ
TEXT: DECHA ARCHJANANUN
PHOTO CREDIT AS NOTED
(For English, press here)
เนเธอร์แลนด์เป็นประเทศที่ภาครัฐมีการสนับสนุนเงินทุนให้กับคนทำงานสร้างสรรค์หลากหลายสาขามากเป็นอันดับต้นๆ ของโลก ทำให้ไม่แปลกใจเลยที่เทศกาลออกแบบสำคัญๆ อย่างเช่น Milan Design Week มักมีกลุ่มนักออกแบบดัตช์หน้าใหม่ ไปปรากฏตัวนำเสนอผลงานกันเป็นกลุ่มเป็นก้อนอยู่เสมอ และเมื่อเราได้เห็นความสนุกกับไอเดียที่ไร้ขอบเขต แต่แฝงไปด้วยการแก้ปัญหา ผนวกด้วยนวัตกรรม และความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม ของนักออกแบบเหล่านี้ ทำให้อดคิดไม่ได้ว่า ถ้าหากเป็นการโชว์ในประเทศของพวกเขาเองนั้น เราจะได้เต็มอิ่มกับสาระและความเพลิดเพลินในการเดินชมขนาดไหน
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/KO79B31.jpg)
Photo courtesy of Dutch Design Week (DDW)
Dutch Design Week 2022 ครั้งนี้นับเป็นครั้งที่ 18 นับตั้งแต่เปลี่ยนมาใช้ชื่อใหม่นี้ในปี 2005 จัดขึ้นเมื่อวันที่ 23-30 ตุลาคมที่ผ่านมาที่เมือง ไอนด์โฮเฟน อันเป็นศูนย์กลางของเทคโนโลยีและนวัตกรรมของภูมิภาค รวมทั้งเป็นที่ตั้งของโรงเรียนดีไซน์ชั้นนำของโลก อย่าง Design Academy Eindhoven โดยว่ากันว่า ผลงานการค้นคว้า ทดลอง ที่นำเสนอในเทศกาลนี้ ไม่ว่าจากนักเรียน หรือ นักออกแบบมืออาชีพ จะเป็นการบอกทิศทางล่วงหน้า ความเป็นไปของดีไซน์ในอนาคต โดยภาพรวมที่ชัดเจนที่สุดของ DDW ครั้งนี้ที่สัมผัสได้ คือ การออกแบบ และค้นคว้าในเรื่องของ การเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การทำให้โลกเราดีขึ้นในทุกมิติ อันเป็นกระแสหลักของวงการออกแบบทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย ที่กำลังขับเคลื่อนด้วยนโยบาย BCG (Bio, Circular, Green) แต่ด้วยความที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ มีความใส่ใจในเรื่องเหล่านี้มาอย่างยาวนาน ผู้คนในประเทศมีความตระหนัก และสนับสนุนสินค้าที่ใสใจต่อสิ่งแวดล้อมกันเป็นปกติ ทำให้การขับเคลื่อนกระแสนี้ เป็นภาพที่ใหญ่และไปได้เร็วในทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง โดย 10 ผลงานที่เลือกมานำเสนอนี้ ล้วนมีความน่าสนใจและแฝงไปด้วยประเด็นของการรักษาสิ่งแวดล้อม การหมุนเวียนทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด และสร้างผลกระทบต่อโลกให้น้อยลง
Solar Pavillion by V8 Architects and Marjan van Aubel Studio
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/MVA_SO2.jpg)
Solar Pavilion by V8 Architects and Marjan van Aubel Studio I Photo: Aiste Rakauskaite
ออกแบบโดบ V8 Architects และ Marjan van Aubel Studio โดยร่วมมือกับผู้ผลิตแผงโซล่าร์ Kameleon Solar เป็นการแปลงภาพลักษณ์ของความเป็นวิศวกรรมพลังงานแสงอาทิตย์ ไปสู่งานดีไซน์ โดยทำให้แผงโซล่าร์ มีสีสันที่สวยงาม หลากหลายสี ห้อย คล้ายเปลขนาดใหญ่ พาดไปบนโครงสร้างเหล็ก ซึ่งนอกจากจะกลายเป็นส่วนที่สร้างร่มเงาให้กับพื้นที่กิจกรรมด้านล่างแล้ว ยังแปลงแสงแดดไปเป็นพลังงานและให้ความอบอุ่นกับพื้นที่อีกด้วย นอกจากนั้นผู้ชมยังสามารถปีนบันไดขึ้นไปบริเวณช่องที่เปิดไว้บนหลังคา ทำให้ได้สัมผัสอีกความรู้สึกที่สงบ และได้เห็นมุมมองความสวยงามของแผงโซล่าร์ที่มีจำนวน 380 สี ในมุมมองที่ใกล้ชิด
The Lac Lab open source by Ori Orisun Merhav
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/LACBUB2-scaled.jpg)
The Lac Lab open source by Ori Orisun Merhav I Photo: Anna Jurna
ผลงานจบการศึกษาของนักศึกษาปริญญาตรี จาก Design Academy Eindhoven ที่ได้มาค้นคว้าหาข้อมูลในประเทศไทยเกี่ยวกับครั่ง แมลงที่มีความสามารถในการหลั่งสารเป็นยางหรือชันออกมาเพื่อเป็นที่กำบังตัวเองจากศัตรู โดยมนุษย์ได้นำมาใช้ประโยชน์หลายอย่าง ตัวอย่างที่เรารู้จักกันดีคือน้ำยาเคลือบไม้ หรือ เชลแลค นั้นเอง Ori ค้นหาความเป็นไปได้ที่จะ ขึ้นรูปเรซิ่นธรรมชาตินี้ในรูปแบบอื่นๆ เช่นการเย็บต่อกัน ไปจนถึงการเป่าเข้าไปในโมลด์ และยังพัฒนาให้องค์ความรู้เป็นแพลทฟอร์มเปิดเพื่อเชิญชวนให้นักทดลองอื่นๆ ได้มาร่วมให้ความหมายใหม่กับวัสดุธรรมชาติจากแมลงครั่งนี้
REX by Ineke Hans Studio
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/REXBYS3.jpg)
REX by Ineke Hans Studio I Photo: Annegien van Doorn
ดัทช์แบรนด์ Circuform ได้นำเก้าอี้พลาสติกที่เคยออกแบบไว้และได้รางวัล Good Design Award ในปี 2011 โดย Inke Hans มาชุบชีวิตใหม่ โดยมีเป้าหมายที่จะลดและงดการใช้ทรัพยากรใหม่ ที่มีต้นทุนสูงให้น้อยที่สุด แต่เพิ่มการนำวัสดุที่ผ่านการใช้งานแล้วหมุนเวียนกลับมาใช้ใหม่ให้ได้มากที่สุด จึงเป็นที่มาของการนำเอ็นจับปลา ชิ้นส่วนจากเก้าอี้สำนักงานเก่า และขยะทางอุตสาหกรรม มาแปรรูปเป็นส่วนผสมของเก่าอี้ตัวนี้ โดยนำโมลด์ที่มีอยู่แล้วมาดัดแปลงใหม่ให้เหมาะกับการผลิตด้วยพลาสติกรีไซเคิลนี้ นอกจากนั้นยังออกแบบกลไกการให้บริการ และวงจรชีวิตของเก้าอี้ตัวนี้ได้อย่างน่าสนใจ อาทิ เก้าอี้ตัวนี้สามารถนำมาคืนกับ Circuform ได้ทุกเมื่อและการันตีคืนเงินมัดจำให้ 20 ยูโร โดยทุกตัวที่นำมาคืนจะถูกตรวจสอบคุณภาพทำความสะอาด ซ่อมแซม และจำหน่ายต่อไป ส่วนตัวที่แตกหัก เสียหายรุนแรง จะถูกนำไปย่อยกลายเป็นวัตถุดิบ กลับมาผลิตได้อีกครั้ง ทำให้ผลงาน Rex ได้รับรางวัล Dutch Design Award 2022 ปีนี้ไปครอง
Color Blends by Rē
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/re-visual-by-michael-wolf-3_1664210434.jpg)
Color Blends by Rē I Images courtesy of Rē
Rē คือการร่วมมือกันระหว่าง Envisions, AE studios และ Michael Wolf พัฒนาผ้าจากเส้นใยชนิดใหม่ มีชื่อว่า Wyron ซึ่งเป็นเศษเส้นใยที่ไม่ผ่านการคัดแยก ที่มีองค์ประกอบ วัสดุ และสีแตกต่างกัน นำมาคละกันทั้งหมด โดยมีส่วนผสมให้เลือกใช้แตกต่างกันไป ตามคุณสมบัติที่ต้องการ โดย Rē นำเสนอคุณสมบัติที่เหมาะกับการใช้ตกแต่งบ้าน และเสน่ห์ของความไม่สมบูรณ์แบบมาผสมผสานกับเทคนิคการผสมสีและการทอโดยผู้ผลิตที่มีความชำนาญสูง ทำให้ผ้ามีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่โดดเด่น อีกทั้งยังเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
Philips 3D printed recycled lamps by Philips MyCreation
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/3147081.jpg)
Philips 3D printed recycled lamps by Philips MyCreation I Photo: Decha Archjananun
อวนจับปลาที่ถูกทิ้ง นับเป็น 46% ของแพขยะใหญ่ในมหาสมุทรแปซิฟิก (Great Pacific Garbage Patch) Philips MyCreation เป็นโครงการที่แบรนด์อุปกรณ์ไฟฟ้าและโคมไฟอย่าง Philips ต้องการที่จะนำขยะที่เป็นปัญหาใหญ่ออกมาจากทะเล ด้วยวิธีการย่อยขยะอวนจับปลาที่ได้มา จากนั้นฉีดออกมาเป็นเส้นฟิลาเมนต์สำหรับนำไปใช้กับกระบวนการ 3d printing ได้ โดยตัววัสดุมีความน่าสนใจในการเป็นโคมไฟด้วยความสามารถในการเรืองแสง โปร่งแสงในหลายระดับ ของวัสดุ เกิดเป็นโคมไฟรูปแบบต่างๆ ที่มีความน่าสนใจด้วยคุณสมบัติของวัสดุ และเทคนิคของ 3D printing ที่ละเอียดอ่อนหลายรูปแบบ และมีผลงานที่ได้รับรางวัล IF design award 2022 ในปีนี้ด้วย
The dairy farm is a universe by Thomas Vailly
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/THOMAS1.jpg)
The dairy farm is a universe by Thomas Vailly I Photo courtesy of Studio Thomas Vailly
Thomas Vailly อีกหนึ่งศิษย์เก่า Design Academy Eindhoven ที่มีความสนใจเกี่ยวกับวัสดุทางเลือกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมาอย่างต่อเนื่อง โดยผลงานล่าสุด เป็นการวิจัยหาแนวทางของการสร้างระบบปิดของการเกิดวัสดุใหม่ จากสิ่งต่างๆ ในฟาร์มโคนม อาทิเช่น เซลลูโลส แป้ง และลิกนิน ที่ได้มาจากข้าวสาลี รวมทั้ง โปรตีน และเวย์จากน้ำนม โดยสิ่งเหล่านี้ ใช้เป็นองค์ประกอบในการสร้างวัสดุเพื่อใช้ภายในสถานที่ของฟาร์มเอง ซึ่งผลลัพธ์แรกที่ได้ทดลองคือ การอัดวัสดุที่เป็นส่วนผสมของเส้นใยฟางและแป้งข้าวสาลีฉีดผ่านโมลด์ (extruded profiles) ออกมา โดยผู้ออกแบบมองว่าการปิดวงจรของการเกิดวัสดุ ทำให้ทรัพยากรไม่รั่วไหลออกจากระบบ ลดการใช้พลังงาน และการใช้ทรัพยากรใหม่ในขั้นตอนการทำงาน
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/STV-FA1.jpg)
‘The dairy farm is a universe’ conceptual sketch generated by DALL-E
For Greener Pastures by Gereon Wahle
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/DSCF1658-copy-scaled.jpg)
For Greener Pastures by Gereon Wahle I Photo courtesy of Gereon Wahle
ผลงานชิ้นนี้เป็นส่วนหนึ่งของนิทรรศการจบการศึกษา ของ Design Academy Eindhoven เป็นผลงานที่ใช้เศษหนังมาอัดขึ้นรูปเป็นวัสดุใหม่ เพื่อแก้ปัญหาเศษหนังที่ถูกนำไปฝังกลบ ที่มีมากถึง 2.49 ล้านตัน ต่อปี โดยกระบวนการสร้างวัสดุนี้ ใช้กาวชีวภาพในการอัดขึ้นรูปเศษหนังที่ถูกย่อยแล้วให้กลายเป็นแผ่น เมื่อเหลือเศษ หรือหมดอายุการใช้งานแล้ว สามารถนำไปทำลายและอัดขึ้นรูปได้ใหม่ เป็นวงจรคล้ายการรีไซเคิลพลาสติก นอกจากนั้นยังเป็นระบบพื้นฐาน ที่รองรับขยะเศษหนังจากการผลิตสินค้าของผู้ประกอบการด้านหนังแต่ละราย และสร้างคุณค่ากลับไปที่ผู้ประกอบการทั้งมิติของภาพลักษณ์และมิติของมูลค่าที่เพิ่มขึ้นจากเศษหนังที่เคยไม่มีประโยชน์
The Lost Mountains of Holland by Hugo Peels
โปรเจ็คต์นี้เริ่มต้นจากความสงสัยส่วนตัวว่าเขาจะสามารถนำภูเขาที่หายไปของฮอลแลนด์กลับมาใช้ใหม่ได้หรือไม่ Hugo Peels สร้างวัสดุก่อสร้างที่ยั่งยืนจากฝุ่นหินธรรมชาติที่เป็นเศษที่ไร้ค่าจากอุตสาหกรรมหิน โดยรวมฝุ่นนี้เข้ากับเทคนิค rammed earth เลียนแบบการตกตะกอนเป็นชั้นๆ โดยวัสดุถูกกระแทกและอัดให้เป็นของแข็ง เทคนิคนี้ช่วยให้สิ่งที่เคยเป็นภูเขาเริ่มต้นชีวิตใหม่เป็นวัสดุสำหรับการก่อสร้าง
From sludge to tile by Kirstie van Noort & Lotte de Raadt
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/BBFF4-1.jpg)
From sludge to tile by Kirstie van Noort & Lotte de Raadt I Photo courtesy of Kirstie van Noort
Koninklijke Tichelaar บริษัททำเซรามิคที่เก่าแก่ที่สุดในเนเธอร์แลนด์ ได้เชิญ Kirstie van Noort & Lotte de Raadt เป็น 1 ใน 3 สตูดิโอออกแบบ ไปร่วมทำงานแบบ design residency ในโอกาสครบรอบ 450 ปีของบริษัท เพื่อร่วมกันเสาะหาแนวทางที่จะทำให้ กระบวนการผลิตที่มีนวัตกรรมที่ดีอยู่แล้ว ได้มีแง่มุมของความยั่งยืนต่อสิ่งแวดล้อมเพิ่มมากขึ้น โดยผลงานนี้เจาะจงไปที่การนำกากตะกอนเหล็กมาใช้ประโยชน์ในกระบวนการทำเซรามิค ซึ่งกากตะกอนเหล็กเป็นสารตกค้างตามธรรมชาติที่มาจากการสูบน้ำบาดาลขึ้นมา แล้วกรองไปเป็นน้ำประปาให้บริสุทธิ์ สิ่งที่หลงเหลือจากกระบวนการคืออนุภาคเหล็กสีน้ำตาลเข้มที่ดีมากในการนำมาทำน้ำเคลือบ และระบายสีงานเซรามิค
B Wise by Myceen
![](https://art4d.com/wp-content/uploads/2022/11/B-Wise_photo_Kristjan_Mõru_2_low-res.jpg)
B Wise by Myceen I Photo: Kristjan Mõru
Myceen เป็นบริษัทจากเอสโตเนีย ที่พัฒนาวัสดุและผลิตภัณฑ์จากเส้นใยรา หรือ Mycelium ได้นำเสนอผลงาน B Wise โคมไฟแขวนเพดาน ที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 60 เซนติเมตร โดยใช้เศษเหลือใช้ทางชีวภาพ จากอุตสาหกรรมการทำงานไม้ เช่นขี้เลื่อย และเศษเหลือใช้ทางการเกษตร เช่นฟางข้าว มาเป็นส่วนผสม โดยมีส่วนประกอบสำคัญคือเส้นใยรา จากนั้นจึงเทส่วนผสมทั้งหมดลงไปในโมลด์ ปล่อยให้เจริญเติบโตภายใต้การควบคุมอุณหภูมิและความชื้นที่เหมาะสม จนได้รูปทรงที่โตเต็มโมลด์ดีแล้ว จึงนำความชื้นออกไปเพื่อรักษารูปทรงและหยุดการเจริญเติบโตของรา