Image courtesy of macrovector | Freepik มุมมองต่อ Corporate Memphis ที่สวนทางกันระหว่างเจ้าขององค์กรและนักออกแบบ
TEXT: NATHATAI TANGCHADAKORN
IMAGE CREDIT AS NOTED
(For English, press here)
เราคงเคยเห็นกราฟิกกลุ่มผู้คนหลากสีสัน สวมเสื้อผ้าสีจัดจ้านบน Facebook และ platform ออนไลน์อื่นๆ พวกเขามีแขนโค้งงอไปมาราวกับไร้กระดูกที่ติดอยู่บนบ่ากว้างเกินจริง บางครั้งก็ศีรษะเล็กจนมองไม่เห็นหน้าค่าตา แต่ก็เป็นตัวแทนของ ‘ทุกคน’ ในแบบที่ผู้นำเสนอพยายามจะให้เป็น นี่คือ ‘ลักษณะเด่น’ ของสไตล์ที่มีชื่อว่า Corporate Memphis ซึ่งเป็นลักษณะที่ถูกชาวเน็ตบางส่วนที่ทำงานสายกราฟิกและวาดภาพประกอบลงความเห็นว่านี่มัน ‘ไร้ลักษณะเด่น’ และน่าเบื่อสุดๆ
Image courtesy of pikisuperstar | Freepik
สาเหตุที่กราฟิกคนเหล่านี้ถูกเรียกว่า Corporate Memphis นั้นแบ่งเป็นสองส่วน โดย ‘Memphis’ มาจากความคล้ายคลึงกับสไตล์ผลงานของ Memphis Milano สตูดิโอออกแบบจากอิตาลีซึ่งเคยสร้างสรรค์ผลงานไอคอนิกในยุค 1980s ด้วยสีจัดจ้าน และรูปทรงเรขาคณิตง่ายๆ ที่ประกอบเป็นฟอร์มฉูดฉาด จนบ่อยครั้งก็อาจไม่ตอบโจทย์การใช้งานนัก ส่วน ‘Corporate’ นั้นเป็นเพราะสไตล์นี้ถูกปลุกผีขึ้นมาด้วยการปรากฏตัวใน Alegria ชุดภาพประกอบที่ Facebook เริ่มใช้ในปี 2017 ซึ่งออกแบบโดย BUCK และ Xoana Herrera จากนั้นเหล่า Big Tech หรือพ่อใหญ่ใน Silicon Valley ทั้งหลายก็ทยอยเอาไปปรับใช้เป็นของตัวเองบ้าง สไตล์ภาพแบบนี้จึงกลายเป็นภาพจำในองค์กรธุรกิจ (corporate) ตั้งแต่นั้นมาจนถึงช่วงต้น 202x นี้
ประเด็นก็คือ แล้วทำไม Big Tech ถึงชอบจนเอามาใช้ ในขณะเดียวก็มีเสียงส่วนหนึ่งจากคนทำงานด้านการออกแบบที่ไปในทางลบเสียอย่างนั้น คำตอบของเรื่องนี้คือ ‘ความเป็นมิตร’ ของมันนี่แหละ อาจจะฟังดูแปลก แต่ต้องทำความเข้าใจก่อนว่าแม้ภาพในสไตล์ Corporate Memphis จะมีสีสันโดดเด่น ทว่าเมื่อเรามองลงไปจริงๆ ก็จะพบว่ามันไม่มีอัตลักษณ์ ทั้งฝั่งของกลุ่มเป้าหมายที่มันเป็นตัวแทน หรือแม้แต่ลายเส้นที่จะบอกได้ว่าคนที่วาดมันเป็นใคร ไม่มีทั้งคนสูง คนอ้วน คนขาว เพราะทุกคนมีร่างกายเป็นทรงเหลี่ยมหนาและสีผิวแปลกประหลาด จึงไม่มีทางที่อยู่ๆ จะมีคนลุกออกมาชี้หน้าว่าบริษัทคุณเหยียดหรือลำเอียงแน่นอน
“Let’s make all the people bland, happy colors and shapes that just resemble humans. Can’t imagine anyone being offended by that.” – คอมเมนต์หนึ่งใน reddit ว่าไว้
Image courtesy of upklyak | Freepik
สำหรับองค์กรทั้งหลาย นี่คือเครื่องมือชั้นดีที่ช่วยเพิ่มภาพลักษณ์ที่เป็นมิตร ให้ผู้ใช้งานรู้สึกสนิทสนมกับแพลตฟอร์มมากขึ้นผ่านการสื่อสารด้วยกราฟิก ซึ่งก็เป็นจุดที่ creator หลายคนที่ถูกว่าจ้างให้ทำซ้ำเริ่มเบื่อหน่ายจนบ่มเพาะเป็นความรู้สึกไม่ชอบในที่สุด เพราะความเป็นมิตรนี้เกิดจากการ play safe วนๆ ไป Corporate Memphis นั้นคล้ายงานออกแบบที่ไม่มีโจทย์ นอกจากนี้ด้วยรูปแบบของมันที่ประกอบขึ้นจากรูปทรงพื้นฐานก็ทำให้ผลิตได้อย่างรวดเร็วโดยไม่ต้อง ‘วาด’ ด้วยซ้ำ จึงทับถมเป็นกลุ่มก้อนผลงานไร้อัตลักษณ์จำนวนมากที่ชวนเลี่ยน
สุดท้ายถึงเราจะสามารถทำความเข้าใจชุดความคิดของนักออกแบบและนักวาดภาพประกอบที่ส่ายหัว แต่ก็น่าย้อนไปมองเหมือนกันว่าที่จริงแล้วในเชิงกราฟิก ความเรียบง่ายก็มีมาตั้งแต่ไหนแต่ไรแล้วไม่ใช่เหรอ ก่อนหน้าที่เราจะมี Corporate Memphis ที่เป็นทั้งตัวแทนของผู้ใช้งานและไม่ได้เป็นตัวแทนของใครเลย เราก็มีมนุษย์ก้างและเงาคนถมดำใช้งานกันเป็นปกติ สิ่งที่แตกต่างคือไม่มีใครจ้างให้เราวาดมนุษย์ก้าง เลยไม่มีใครเบื่อจนออกมาบ่นเท่านั้นเองหรือเปล่า (ฮา)