THE FIRST EUROPEAN UNDERWATER RESTAURANT PROVIDES US A NEW EXPERIENCE OF EATING NORWEGIAN LOCAL FOOD WITH THE SENSATIONAL VISTA OF THE UNDERWATER WORLD
TEXT: SUTEE NAKARAKORNKUL
PHOTO: IVAR KVAAL EXCEPT AS NOTED
(For English, press here)
ในประเทศไทย พื้นที่ตามเชิงเขาหรือชายทะเลเป็นพื้นที่ควบคุมที่บุคคล (ทั่วไป) ไม่สามารถเข้าไปใช้ประโยชน์ได้ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลทางกฎหมายหรือความจริงที่ว่าในไทยเรามีพื้นที่ราบล้นเหลือ เมื่อได้รู้ข่าวโปรเจ็คต์ร้านอาหารใต้น้ำที่ออกแบบโดย Snøhetta ที่ตั้งอยู่ริมชายฝั่ง Lindesnes ตอนใต้สุดของประเทศนอร์เวย์ มันจึงน่าตื่นตาตื่นใจสุดๆ เพราะเราคนไทยแทบจินตนาการไม่ออกเลยว่าประสบการณ์การรับประทานอาหารภายในร้านจะเป็นอย่างไร
Photo: Inger Marie Grini / Bo Bedre Norge
Under คือชื่อของร้านอาหารที่ว่านี้ และที่มาของชื่อร้านนั้นก็มาจากกายภาพของร้านอาหารที่ “ปัก” ลงไปใต้ทะเล คล้ายกับเรือดำน้ำขนาดใหญ่ที่แล่นมาเกยตื้นหินโสโครก Under มีลักษณะทางกายภาพเป็นแท่งคอนกรีตยาว 34 เมตร ผนังด้านนอกโค้งเว้าเล็กน้อยและหนาประมาณครึ่งเมตรเพื่อให้สามารถต้านทานต่อแรงคลื่นและแรงดันน้ำได้
สีสันของฝ้าคลุมเพดานที่นำมาจากสีของพระอาทิตย์ตกน้ำช่วยสร้างบรรยากาศของการเดินทางลงไปยังใต้ทะเล
As a metaphor for the journey of descending from the land to sea, the use of textile-clad ceiling panels refers to the colors of a sunset dropping into the ocean.
หมัดเด็ดหมัดแรกของ Under คือประสบการณ์การเข้าถึงร้านนี้เอง ส่วนที่จมอยู่ใต้น้ำคือพื้นที่ทั้งหมดของร้านอาหารที่มีความกว้างเพียงพอต่อการรับแขกได้ 35-40 คน โดยผู้ใช้บริการจะต้องเดินจากชายฝั่งที่แวดล้อมด้วยกองหินโสโครก ข้ามสะพานคอนกรีต เดินลงบันไดที่จะนำเราเคลื่อนตัวไปสู่ระดับความลึก 5 เมตร ผ่านโถงนั่งพักและจุดรับฝากเสื้อโค้ต บาร์บริเวณชั้นลอย และทันทีที่ก้าวแรกเหยียบลงบนพื้นร้านนั้น ก็เท่ากับว่าเราได้ลงมาเหยียบก้นทะเลแล้วแต่สิ่งที่แตกต่างคือเราสามารถหายใจและละเลียดรสอาหารได้แบบสบายๆ
Lindesnes เป็นเมืองชายฝั่งที่ขึ้นชื่อด้านความแปรปรวนของสภาพอากาศ แบบที่จากแดดออกสามารถกลายเป็นพายุเข้าได้ภายในไม่ถึงวัน เป้าหมายของสถาปนิกในการออกแบบภายในจึงเป็นความพยายามสร้างบรรยากาศที่อบอุ่นและปลอดภัย วัสดุธรรมชาติอย่างไม้โอ๊คที่ให้ความรู้สึกอบอุ่นถูกนำมาใช้เป็นวัสดุหลัก ไม่ว่าจะเป็นวัสดุปิดผนังโต๊ะอาหาร และเก้าอี้ (ด้วยความร่วมมือกับช่างท้องถิ่น) กระจกอะคริลิคแบบพาโนรามา ขนาด 11 x 3.4 เมตร ที่เปิดให้เห็นท้องทะเลข้างนอกถูกนำมาใช้ลดทอนความรู้สึกทึบตันภายในร้าน นอกเหนือไปจากนั้นความรู้สึกแบบ “ใต้ทะเล” ที่ว่านี้ ยังถูกเน้นย้ำด้วยผนังและฝ้าเพดานที่ถูกคลุมด้วยผ้าที่มีลวดลายและสีจำลองมาจากสีสันของแสงอาทิตย์ที่ตกลงสู่ท้องทะเล
Snøhetta ร่วมมือกับ Hamran บริษัทช่างไม้ท้องถิ่น ในการออกแบบชุดเฟอร์นิเจอร์สำหรับร้านอาหารโดยเฉพาะ
Snøhetta has collaborated with a local carpentry workshop, Hamran, in designing a furniture series exclusively for the restaurant. Photo: Inger Marie Grini / Bo Bedre Norge
ไม่ใช่เรื่องที่น่าประหลาดใจเท่าไรนัก เมื่อไฮไลท์ของ Under ไม่ได้อยู่ที่การเสิร์ฟเมนูอาหารหรูหราพิสดารแต่อย่างใด เพราะวัตถุดิบส่วนใหญ่ก็คือ อาหารทะเลสดๆ สาหร่าย และเบอร์รี่ ที่หาได้ตามฤดูกาล แต่อยู่ที่การออกแบบประสบการณ์ใหม่ๆ ในการกินอาหารมากกว่า “สิ่งที่สำคัญสำหรับเราคือวัตถุดิบที่สดใหม่และการดึงเอารสชาติของวัตถุดิบมาใช้ ในเวลาเดียวกัน เราก็ต้องการมอบประสบการณ์การทานอาหารที่ไม่เหมือนใครเพื่อนำพาแขกของเราให้ก้าวเลยไปกว่าการทานอาหารแบบที่พวกเขาคุ้นเคย” Nicolai Ellitsgaard เฮดเชฟประจำครัว Under กล่าว
นอกไปจากการต้อนรับแขกที่จะมาทานอาหารแล้ว Under ยังทำหน้าที่เป็นศูนย์วิจัยทางทะเล โดยเปิดให้ทีมวิจัยสามารถเข้ามาศึกษาชีววิทยาทางทะเลและพฤติกรรมของสัตว์น้ำ ด้วยการสังเกตการณ์ผ่านกล้องและเครื่องมือต่างๆ ที่ได้รับการติดตั้งเอาไว้ทั้งภายนอกและในร้าน (รวมไปถึงการเผยแพร่วิดีโอไลฟ์ในเพจเฟซบุ๊กของร้านด้วย) และเป้าหมายเพื่อวิเคราะห์จำนวนประชากร พฤติกรรม และความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตที่อยู่บริเวณนั้น ขณะที่พื้นผิวซีเมนต์ภายนอกอาคารก็จะทำหน้าที่เสมือนปะการังเทียมให้กับหอยชนิดต่างๆ และสาหร่ายทะเลได้เข้ามาพักพิง
นอกจากงานสถาปัตยกรรม ภูมิสถาปัตยกรรม และงานออกแบบภายใน Snøhetta ยังรับหน้าที่ออกแบบอัตลักษณ์ให้กับร้านอาหารแห่งนี้อีกด้วย ถือได้ว่า Under เป็นกรณีศึกษาการออกแบบร้านอาหารในศตวรรษที่ 21 ที่น่าสนใจ เพราะประสบการณ์ที่ Snøhetta สร้างขึ้นมาในครั้งนี้ ทำให้ “อาหาร” และ “ประสบการณ์” แยกออกจากกันไม่ได้ และมันแข็งแรงจนคงไม่มีใครเรียก Grab Food สั่งอาหารจากร้าน Under ออกไปกินบนดินแน่ๆ (แน่นอนว่า Under คงไม่ให้บริการแบบนั้น) สำหรับใครที่อยากจะลองไปลิ้มรสประสบการณ์การทานอาหารใต้ทะเล คงต้องรอให้กระแสซาลงสักหน่อย เพราะได้ข่าวว่าตอนนี้ต้องจองโต๊ะล่วงหน้ากันนานเป็นเดือนๆ ต้องรอดูต่อไปว่า เมื่อยุโรปมีร้านอาหารใต้น้ำ แห่งที่สอง สามสี่ ตามมา ถึงตอนนั้นแล้วคอนเซ็ปต์ที่ Under วางไว้จะคงอยู่หรือเปลี่ยนหน้าตาไปจากเดิมมากน้อยเพียงใด