Ai Weiwei ตั้งคำถาม 81 ข้อ ไว้ให้ AI และสาธารณชนขบคิด โดยงานนี้เขาต้องการแสดงอิสระในการตั้งคำถามของทุกคน ไม่ว่าจะถาม ‘อะไร’ ถามเรื่องไร้สาระแค่ไหน

TEXT: PRATCHAYAPOL LERTWICHA
IMAGE & PHOTO COURTESY OF AI WEIWEI STUDIO AND CIRCA

(For English, press here)

“Can you describe a sunset using only numbers?”

คือหนึ่งใน 81 คำถาม ที่ศิลปินชาวจีนหัวขบถผู้ใช้งานศิลปะเป็นเครื่องมือวิพากษ์วิจารณ์สังคมอย่างแสบสัน Ai Weiwei ฝากไปยัง AI ในผลงาน Ai vs AI

ตลอดระยะเวลา 81 วันตั้งแต่วันที่ 11 มกราคม จนถึง 31 มีนาคม 2024 นี้ CIRCA (Cultural Institute of Radical Contemporary Arts) องค์กรทางศิลปะจากลอนดอนจะนำคำถามที่ Ai Weiwei ตั้งไว้ 81 คำถาม ทั้งคำถามปรัชญาล้ำลึก จะเกิดอะไรขึ้นหลังความตาย จะหายตัวไปได้อย่างไร คำถามเชิงการเมือง ไปจนถึงคำถามไร้สาระ อย่างเช่น ประโยชน์ของการตดคืออะไร ไปถามกับ AI และโพสคำตอบลงบนโซเชียลเน็ตเวิร์กขององค์กรวันละหนึ่งคำถาม ในเวลา 20:24 ของทุกวัน นอกจากนั้นแล้ว Ai Weiwei ก็โยนคำถามไปยังสาธารณชน ผ่านการฉายคำถามบนจอภาพ ตามมุมเมืองใหญ่ๆ อย่างเช่นจอ Piccadilly Lights ในลอนดอน ประเทศอังกฤษ หรือที่อื่นๆ เช่น โซล เบอร์ลิน มิลาน ในเวลา 20:24 ของทุกวัน วันละคำถามเช่นกัน

ภาพจำลองการฉายผลงานที่โซล

ภาพจำลองการฉายผลงานที่เบอร์ลิน

ภาพจำลองการฉายผลงานที่มิลาน

งานนี้ Ai Weiwei ได้แรงบันดาลใจมาจากงาน 天問 (Tiānwèn) ของยอดกวีชาวจีน Qu Yuan ที่เคยจารึก คำถามต่อเทพเจ้า 172 ข้อไว้บนกำแพงวัดราวสองพันกว่าปีก่อน แต่การตั้งคำถามในคราวนี้ ศิลปินอยากสะท้อนความคิดและตัวตนของมนุษย์ บนโลกที่ขับเคลื่อนไปอย่างรวดเร็ว เทคโนโลยีพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว แต่ก็ยังมากด้วยวิกฤตและปัญหาซับซ้อนชวนปวดหัว 

ระยะเวลาของผลงานที่ดำเนินยาวนาน 81 วัน เท่าจำนวนวันที่ Ai Weiwei เคยโดนกุมขังโดยรัฐบาลจีนในปี 2011 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่เขาถูกเจ้าหน้าที่สืบสวนอย่างหนักหน่วง แต่ในทางกลับกัน ตัวเขากลับไร้ซึ่งสิทธิที่จะถามเจ้าหน้าที่กลับคืน

Ai Weiwei | Photo: Leroy Boateng © CIRCA

Photo: Leroy Boateng © CIRCA

เป็นอีกครั้งที่ Ai Weiwei ฉุดกระชากให้เราหยุดคิดและตั้งคำถามกับสังคม กับโลก และกับชุดความเชื่อที่เคยยึดถือกันมา อย่างยาวนาน เช่นเดียวกับงานที่เขาที่เขาโยนแจกันสมัยราชวงศ์ฮั่นให้แตกลงบนพื้น การชูนิ้วกลางใส่พระราชวังต้องห้าม แต่งานนี้ต่างกับงานชิ้นที่ผ่านมาทั้งหมดของเขา เพราะเป็นครั้งแรกที่ศิลปินรุ่นเก๋าคนนี้ใช้ AI เป็นเรื่องราวในการสร้างสรรค์ งานศิลปะ 

“นี่ไม่เกี่ยวกับเสรีภาพในการพูด นี่คือเสรีภาพในการตั้งคำถาม” Ai Weiwei เล่าแนวคิดผลงานกับ CIRCA

“ทุกคนมีสิทธิที่จะตั้งคำถาม” 

รับชมผลงานเวอร์ชั่นออนไลน์ได้ที่ instagram.com/circa.art และ circa.art/artist/ai-weiwei-ai-vs-ai