สนทนากับ บอย-ณัฐภัทร ดิสสร เกษตรกรและศิลปินชาวไทย เจ้าของเพจและนามปากกา ‘นายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ช’ ที่ถ่ายทอดผลงานดาร์กแฟนตาซีกลิ่นอายแบบไทยๆ ผ่าน ’นิทานเรื่องยาว A Long Folklore’

TEXT: PIYAPONG BHUMICHITRA
PHOTO COURTESY OF JOYMAN GALLERY EXCEPT AS NOTED

(For English, press  here)

นายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ช เป็นชื่อเพจและนามปากกาของศิลปิน/เกษตรกรชาวไทยที่ชื่อ บอย-ณัฐภัทร ดิสสร (ต่อไปจะเรียกเขาว่า นายกร่างฯ ตลอดทั้งบทความ) ซึ่งกำลังมีนิทรรศการแสดงเดี่ยวในชื่อ ‘นิทานเรื่องยาว A Long Folklore’ ที่ Joyman Gallery ย่านสำราญราษฎร์ คิวเรทโดย สุภิตา เจริญวัฒนมงคล (พี่พดด้วง) นี่ไม่ใช่นิทรรศการเดี่ยวครั้งแรกของนายกร่างฯ และก็ไม่ใช่นิทรรศการแรกที่ศิลปินและคิวเรเตอร์คู่นี้ทำงานร่วมกัน แต่เป็นครั้งแรกที่แสดงผลงาน ผี ปีศาจ อสูรกาย เทพเทวดาลี้ลับ และความบิดเบี้ยวของพฤติกรรมมนุษย์ เป็นผลงานที่ทำให้เพจนายกร่างฯ เป็นที่รู้จักในสื่อสังคมออนไลน์ และทำให้มีผู้ติดตามเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

อย่าเผลอให้คำว่า ‘นิทาน’ ในชื่องานนิทรรศการนี้มาทำให้คิดไปก่อนว่านี่คือ โลกจากนิทานสำหรับเด็กที่ฉากและตัวละครสีสวย สดใส พร้อมคติสอนใจในตอนจบ art4d มีโอกาสได้พูดคุยกับทั้งศิลปินและภัณฑารักษ์นิทรรศการนี้ ถึงแม้จะไม่ทั้งหมดแต่เราก็เชื่อว่าบทสนทนานี้จะช่วยบรรเทาความสงสัยถึงผลงานดาร์กแฟนตาซีกลิ่นอายแบบไทยๆ นี้เป็นมาอย่างไร กำลังจะไปไหน และอยากบอกอะไรกับเรา ถ้าพร้อมแล้ว-ขอเชิญไปทำความรู้จักนายกร่างฯ พี่พดด้วง และโลกในนิทานเรื่องยาวเรื่องนี้ตั้งแต่ย่อหน้าถัดไป

ศิลปิน กับ เกษตรกร

art4d: ความน่าสนใจลำดับแรกๆ ถ้าไม่นับลายเส้น การสร้างสรรค์ตัวละครในงานแต่ละชิ้นแล้วล่ะก็ นายกร่างฯ ถือเป็นศิลปินไทยไม่กี่คนที่เป็นทั้งเกษตรกรและศิลปินไปพร้อมกัน และแน่นอนว่านี่ไม่ใช่ชาวสวน-ชาวไร่-ชาวนาแบบทำคอนเทนต์

Mr. Krang and George: หลังเรียนจบปริญญาโทที่ศิลปากร ผมทำงานเป็นอาจารย์ประจำที่สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ เป็นมหาวิทยาลัยที่ผมจบปริญญาตรีมา เป็นอาจารย์ได้ 4 ปี สอนวิชา painting ให้นักศึกษาปี 2 กับปี 3 ตอนนั้นเป็นช่วงที่ COVID-19 ระบาดหนัก ผมเลยตัดสินใจหนี COVID กลับไปอยู่บ้านที่สุราษฎร์ธานี เป็นการกลับบ้านที่อยู่นานเป็นเดือน

ที่บ้านมีสวนยาง ตอนนั้นเขาตัดสินใจไถต้นยางที่เป็นเชื้อราทิ้งหมดเลย แล้วต้องหาอะไรมาปลูกแทน ผมอยู่นานจนแม่เห็นว่าเราอยู่ได้เป็นเดือน เขาเลยชวนเรากลับไปอยู่บ้านเลย มาช่วยเขาทำโกโก้ ทำกล้วย ทำทุเรียน ทำกันตั้งแต่ต้นเลย ผมใช้เวลาตัดสินใจตกลงไม่นานแต่ขอกลับไปสอนเทอมสุดท้ายก่อนแล้วจะกลับมาอยู่ด้วย มันกลายเป็นชีวิตใหม่ที่ตอนอยู่กรุงเทพฯ ผมไม่ได้ทำ ชาวสวนผลไม้บ้านผมทำงานกันตั้งแต่ 7 โมงครึ่งถึง 9 โมงครึ่ง เสร็จแล้วก็ว่างยาวไปทำอีกทีคือสี่โมงครึ่งถึงหกโมงเย็น ลูปชาวสวนผลไม้เป็นแบบนี้ เพราะมันร้อน ก็ทำแบบนี้ทุกวัน มันสงบดี ไม่ต้องเจอหรือโต้ตอบกับผู้คนเหมือนตอนสอน ไม่เหนื่อย ได้ทำงานศิลปะ

ผมทำหมดเลยเริ่มตั้งแต่ปลูกโกโก้ ลอกออกจากถุง เอาลงดิน มันทำให้ผมได้โฟกัสกับสิ่งที่ควรทำ รับผิดชอบงานในครอบครัว รับผิดชอบงานตัวเอง บางครั้งเวลาที่งานเร่ง ก็มีบางช่วงที่หย่อนยานไปบ้าง เวลาที่ต้องทำงานให้เสร็จมันควบเวลาที่ทำสวน บางทีควบงานยาวเกินไป ทำให้เกิดปัญหา ทุ่มให้กับการวาดรูปเกินไป เลยต้องมีการจัดระบบตัวเองใหม่ ไม่นอนดึก ไม่ปล่อยไหล ใช้เวลาวาดตอนช่วงว่างจากทำสวนตั้งแต่ 9 โมงครึ่งถึงสี่โมงครึ่ง

สมัยก่อนผมจะสอนไปด้วยทำงานศิลปะไปด้วย ผมกลัวเสียโอกาสที่จะได้ทำงานศิลปะเลยเลือกอยู่กรุงเทพฯ แต่พอช่วงหนี COVID กลับไปอยู่บ้านผมยังมีงานต้องแสดงงานกับพี่พดด้วง (สุภิตา เจริญวัฒนมงคล) อยู่ (นิทรรศการ Land Owner ที่ Joyman Gallery เมื่อปี 2022) เลยทำให้รู้ว่าถึงอยู่ไกลก็ไม่ได้เสียโอกาสในการทำงานศิลปะแบบที่เคยคิด เทคโนโลยีการสื่อสาร การขนส่งมันช่วยเราได้ อยู่ไกลก็ยังได้ทำงาน ไม่เสียโอกาส

นายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ช

art4d: นายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ชเป็นนามปากกาที่นายกร่างฯ ตั้งขึ้น และใช้เป็นชื่อเพจจากบุคลิกลักษณะของตัวเองตั้งแต่สมัยเรียน เพื่อนที่เรียนด้วยกันจะรู้ว่าเขามีท่าทางกร่างเป็นปกติธุระ เพื่อนจอร์ชเป็นหมาไทยตัวนึงที่นายกร่างฯ สร้างคาแร็กเตอร์นี้ขึ้นมาเพื่อช่วยเหลือนายกร่างฯ จากเหตุไม่พึงประสงค์ที่ทั้งคู่ต้องช่วยกันให้ผ่านไปได้ นี่คือตัวละครและเส้นเรื่องหลักของการ์ตูนใบ้ไร้คำพูดและเสียงประกอบที่เขาวาดมานานหลายปี และการ์ตูนเรื่องนั้นก็กลายเป็นส่วนหนึ่งของนิทรรศการนิทานเรื่องยาว

KG: ผมทำเพจตั้งแต่ปี 2013 ใช้ชื่อนายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ชมาตั้งแต่ต้น ผมวาดตัวละครคาแร็กเตอร์ ตัวดำๆ นุ่งผ้าขาวม้าสีเขียวหรือสีฟ้าเอาไว้แทนตัวเองเพราะมันเป็น signature ของผมตั้งแต่ตอนเรียน เป็นเพจที่ผมแค่เอาสิ่งเพ้อเจ้อในหัวออก ผมเริ่มพัฒนาฝีมือขึ้น เริ่มพัฒนาวิธีคิดจากตอนเริ่มเรียนปริญญาโท ตอนทำธีสิสปริญญาโทก็ทำเพจไปด้วย แต่เพจนายกร่างกับงานเรียนผมทำคนละแบบกัน ตอนนั้นสิ่งที่ได้จากตอนทำธีสิสยังไม่ได้ไปมีผลกับงานในเพจ

ธีสิสปริญญาโทผมทำเรื่องความไม่เท่าเทียมกัน ผมทำศิลปะจัดวางทำจากไม้ MDF มาตัดเป็นรูปสัตว์ เพราะตอนนั้นผมได้แนวคิดการอุปลักษณ์มา ผมเอาสัตว์ธรรมดามาทำเป็นงานที่พูดถึงความไม่เท่าเทียมกัน มันไม่ใช่แค่เรื่องการเมืองนะ ความไม่เท่าเทียมกัน มันคือทุกเรื่องไม่ใช่แค่เรื่องการเมือง ความไม่เท่าเทียมกันมันเกิดจากการที่เรารักสิ่งใดสิ่งหนึ่งมากเกินไป มันคือเรื่องของใจคน

ความรู้ที่ได้จากตอนเรียนโทยังไม่ได้เอามาใช้เวลาทำงานลงเพจจริงจังมาก แต่มันเริ่มมีกลิ่นแล้ว แต่ยังไม่ชัดมาก พอทำไปเรื่อยๆ องค์ความรู้ที่เคยเรียนมาตั้งแต่ช่างศิลป์มันค่อยๆ ตีกลับมา ความคิดแบบตอนเรียนโทที่คิดว่างานตัวเองดูเจ๋ง ดูฉลาด มันไม่ใช่ธรรมชาติของตัวเอง เลยมาดูว่าเรามีดีอะไร เรามีทักษะในการเขียนรูป ทักษะในการใช้สีทุกประเภท วิธีคิด การอุปลักษณ์ แล้วก็มาคิดว่าทำไมจะเอาพวกนี้มาทำรื่องผีไม่ได้

The Ghost กับ BERSERK¹

art4d: Subject ที่นายกร่างฯ เลือกวาดลงเพจและต่อเนื่องจนกลายมาเป็นนิทรรศการครั้งนี้ มาจากการพ่นเอาสิ่งที่อยู่ในหัวออกมา เริ่มต้นที่ ผี และเปรต ที่ทำให้คนรู้จักนายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ชและตามมาด้วยความเห็นที่หลากหลายจากชาวเน็ตทั้งไทยและต่างประเทศ

KG: ช่วงทำงานชุดสัตว์ที่บ้าน ผมนั่งทำงานไปด้วยฟังรายการ The Ghost ไปด้วย ฟังมากๆ เข้า ก็เริ่มมีรูปร่างของผีโผล่ขึ้นในหัวไปด้วย ผมเขียนงานสะสมไว้ 6 ปี แต่ไม่ได้ทำเพจต่อเนื่อง พอแสดงงานครั้งที่แล้วเสร็จ เรื่องเล่ารายการพี่แจ็ค (The Ghost) ก็ยังอยู่ในหัว มันอยากวาดผีที่อยู่ในหัวออกมา ผมไม่แคร์ว่าจะโดนประเมินยังไง เพจนายกร่างเหมือนเพจพอร์ตโฟลิโอที่เก็บงานที่ผมวาดอยู่แล้ว ผมเลยเริ่มต้นวาดผี

เริ่มต้นที่ผีกระสือ ตามขนบป็อปใช้วิธีสเก็ตช์ก่อน ไปหารูปยายแก่และ anatomy ผมทำดิจิทัลคอลลาจขึ้นมาดูก่อนด้วยว่ากระสือที่ผมจะวาดออกมาหน้าตาจะเป็นยังไงให้ถูกหลัก anatomy พอโพสต์ปุ๊ปยอดมันกระเตื้อง ชิ้นที่ 2 ผมวาดเปรตแล้วโพสต์ กลายเป็นว่ายอดแชร์และคอมเมนต์เยอะมาก หนักจนผมแปลกใจมาก วันละร้อยสองร้อย ตอนนั้นมีคอมเมนต์จากแฟนเพจประมาณว่า BERSERK มั่ง Vagabond² มั่ง Elden Ring มั่ง ผมก็คิดว่าไม่นะ ผมไม่ได้ตั้งใจให้เหมือนอะไรเลย แต่ถ้าคนดูเขาดูแล้วจะคิดแบบนั้นก็เข้าใจได้

BERSERK เป็นสิ่งที่ตราตรึงผมมาก ตอนเรียนจบปริญญาตรี ผมไม่เคยรู้จักมาก่อน จนรุ่นน้องที่เขารู้ว่าผมเขียนการ์ตูนเล่นๆ แล้วเขาบอกลายเส้นผมมันคล้ายๆ เขาเอามาให้ดู ผมก็ดูแล้วบอกไม่คล้ายเลย BERSERK เขาโหดกว่ามาก เปิดไปแต่ละหน้าเกิดความประทับใจ ลายเส้น องค์ประกอบเขามาก ผมทำไม่ได้แบบเขาหรอก

art4d: เราไม่ได้นึกไปถึง BERSERK เท่ากับมังงะอีกเรื่อง งานหลายชิ้นในนิทรรศการให้ความรู้สึกใกล้เคียงกับ Vagabond (มังงะที่นำมิยาโมโตะ มุซาชิ ซามูไรที่แข็งแกร่งที่สุดในประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นมาตีความใหม่โดย ทาเคอิโกะ อิโนอุเอะ ผู้วาด SLAM DUNK)

KG: Vagabond โดยเฉพาะ part หลังๆ มันสวยมาก มันคือ masterpiece ผมมีหนังสือการ์ตูนเขาเก็บไว้ ผมก็เปิดดูนะว่าวิธีการเขียนต้นไม้ ใบไม้เขาเขียนยังไง ช่วงวิธีการเขียนช่วงหลังผมจะได้กลิ่นจาก Vagabond เลย แต่มันเป็นภาพที่มีกลิ่นไทยๆ อยู่

การเขียนแบบนี้ผมว่าจะได้รสชาติมากสุดถ้าเขียนด้วยปากกา ผมเริ่มจากใช้ปากกา PIGMA ก่อน เขียนมานานมากจนผมเริ่มทำผีกระสือ วาดบนกระดาษถนอมสายตา ไม่เคยคิดวาดด้วยพู่กัน เพราะเคยลองแล้วเอาไม่อยู่ คุมยากไป เคยวาดสลับกับใช้ปากกา มันก็สวย แต่บางอย่างรายละเอียดมันให้ไม่ได้ แต่พอเริ่มวาดผีกระสือ ตอนนั้นผมมีแต่ปากกาลูกลื่นและกองกระดาษ A4 อยู่ในบ้าน ผมก็ใช้แต่ปากกามาตลอด

นายกร่าง กับ พี่พดด้วง

art4d: นิทรรศการนี้แบ่งเป็นสองส่วนค่อนข้างชัดเจน หนึ่งคือ งานศิลปะจัดวางที่นำต้นฉบับการ์ตูนนายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ช ที่วาดเก็บไว้มาสำเนาและจัดวางในพื้นที่ส่วนแรกของนิทรรศการ รวมทั้งพิมพ์ต้นฉบับทั้งหมดออกมาเป็นการ์ตูนเล่ม เรียกเล่มนี้ว่า 1 บาท และสองคือ ผลงานภาพลายเส้นที่วาดด้วยปากกา สีน้ำ และสีอะคริลิก บนหลายวัสดุและหลายขนาด ภาพที่นำมาแสดงมีตั้งแต่ภาพวาดที่เราเคยได้เห็นกันในเพจและที่ไม่เคยเห็นมาก่อน

KG: พอวาดเปรตก็วาดสะสมมาเรื่อยๆ ช่วงปีแรกผมก็วาดสิ่งที่ผมค้างคาเวลาฟัง The Ghost ออกมาหมดเลย พอวาดได้สักพักเริ่มคิดต่อว่า เปรตพระ ใช้ข้อมูลทางศิลปะคิดให้สร้างสรรค์ขึ้น เราไม่จำเป็นต้องวาดแต่ผี ฟัง The Ghost ไปเรื่อยๆ ผมพบว่าจริงๆ แล้วคนมันน่ากลัวกว่าผี จิตของคนทำของใส่คนอื่น สะกดวิญญาณ ใจคนมันน่ากลัวกว่ามาก เราแค่ระบายสิ่งที่ค้างในหัวออกไปเรื่อยๆ จนเราพัฒนา เอาความคิดอื่นใส่เข้าไป จนเราไม่ได้วาดเป็นแค่เรื่องผีแล้ว กลับมาเป็นนายกร่างฯ เพียงแต่ผมไม่ได้วาดให้ผมเป็นนายกร่างแล้ว ผมแยกส่วนเป็นการ์ตูนใบ้ ก็คือนายกร่าง 1 บาท (เล่มแรก) และการ์ตูนใบ้เรื่องนี้ยังไม่จบ ยังมีเล่ม 2 บาท 3 บาท 4 บาทอีก

ตอนแรกวาดแต่เรื่องที่อยู่ในหัวตัวเอง แต่ตอนหลังวาดสิ่งที่ได้ฟังมาจาก podcast ฟังแล้วภาพมันปรากฏขึ้นมาในหัวเลยว่าเป็นภาพความบิดเบี้ยวในจิตใจมนุษย์ ก็ลงมือวาดเลย เริ่มใช้ความกล้าหาญที่จะไม่วาดผีแบบไม่มีที่มาที่ไปอีกแล้ว เราวาดสิ่งที่ไม่เกิดจากความคิดก็การกระทำรวมไปถึงเจตนาของคน เราทำเรื่องคนดีกว่า เอาผี เอาสภาพจิต เรื่องของมนุษย์มารวมกัน เราเอาความรู้ที่เราเรียนมามาใส่ จนมันไม่ได้ทำเรื่องผีแล้ว มนุษย์มีความเป็นผี เป็นอสูรกาย ถ้างั้นผมทำเรื่องคน ไม่ทำแค่ผีแล้ว เอาเรื่องของมนุษย์มาอุปลักษณ์รวมกันเป็นอีกสิ่งหนึ่ง ไม่ใช่สิ่งใหม่ เป็นสิ่งที่มีอยู่แล้ว

2 ปีที่แล้วมีแสดงงานที่ริเวอร์ซิตี้ ตอนนั้นเริ่มมีประเด็นแล้ว มีงานประมาณนึงแล้ว ผมก็พกเอามานั่งอธิบายให้พี่พดด้วงฟัง ใช้คำว่าเสนอขาย เรามีการติดต่อกันมาเรื่อยๆ ถ้าพี่เขาจะให้พิสูจน์ต่อ ผมก็พร้อม พอพี่เขาโอเค ผมกลับบ้านก็สับสวิทช์เลย จะไม่มีแล้ววาดผี ต่อไปนี้เราจะวาดมันทุกอย่างเลย

art4d: สุภิตา เจริญวัฒนมงคล ภัณฑารักษ์ของนิทรรศการ หรือที่นายกร่างเรียกเธอว่าพี่พดด้วง ให้ความเห็นถึงการร่วมงานกับศิลปินที่เป็นชาวสวนไปด้วยว่ามีความแตกต่างจากการทำงานกับศิลปินคนอื่นมากน้อยแค่ไหน

Supita Charoenwattanamongkol: ในฐานะแกลเลอรี การทำงานร่วมกับนายกร่างฯ มีความแตกต่างและเป็นปัจเจกเฉพาะตัวในหลายเรื่อง ตั้งแต่การทำงานในฐานะศิลปินและการเป็นชาวสวนไปด้วย ที่ศิลปินแบ่งเวลาได้ดีมาก ถ้าเป็นหลายคนอาจจะไม่สามารถทำงานได้ออกมาร่วมสมัย หรืออาจจะเลิกทำไปเลย

สิ่งหนึ่งที่ไม่เหมือนใคร คือข้อมูลในการทำงานของนายกร่างฯ คือ ความเหนือจริงที่ปรากฏออกมาในผลงาน มาจากรากเหง้าและสัญลักษณ์ทางท้องถิ่นที่กำเนิดได้เต็มที่มาก และเป็นเช่นนั้นมาตลอดไม่เคยไขว้เขว โดยที่ถิ่นกำเนิดหรือความเป็นพื้นบ้านนั้นยังต่อยอดสื่อสารกับชาวต่างชาติได้อย่างดีด้วย และถูกมองเป็นเรื่อง surreal, pop surreal ร่วมสมัย ไม่ติดอยู่ในวังวนของรูปแบบ traditional มันมีความฉีกและแตกต่างออกมา

art4d: และนี่คือบางส่วนที่เราเลือกมาแบบที่ไม่เป็นการสปอยล์เกินไปว่าภาพแต่ละภาพที่นายกร่างฯ วาดขึ้นมานั้นไม่ได้วาดเอามันเฉยๆ ทุกภาพเกิดจากการระบายออกในสิ่งที่ศิลปินรับรู้ข่าวสารและประสบพบเจอกับตัวเอง สอดคล้องกับที่สุภิตาพูดถึงความไม่เหมือนใครของนายกร่างฯ จากที่เขาพูดถึงงานชื้นต่างๆ ให้เราฟัง

KG: เริ่มจากงานที่ชื่อ สวัสดีปีมังกร ผมพูดถึงทุนจีน เปรตพวกนี้คอสเพลย์เป็นมังกร แล้วมีเทวดาอำนวยอยู่ข้างบน ผมใช้เปรตมาแทนมนุษย์ที่โลภสุดๆ พวกคนโลภตายไปกลายเป็นเปรต ผมวาดเมื่อต้นปี แล้วก็มาเรื่อยๆ เลย เช่น ช้างประหลาด ที่เริ่มจากคิดภาพในหัวก่อน แล้วค่อยสเก็ตช์ลงกระดาษสีน้ำตาล ภาพช้างประหลาด มาจากช้างเผือก ช้างเอราวัณ เพราะมันมีมันจึงจำเป็น การพิทักษ์รักษาอะไรเราไม่รู้ว่าเขาทำอะไรกันอยู่ เกิดจากเทวดาหลายองค์มารวมกันจนเป็นช้างเอราวัณ ภาพช้างนี้ไม่ได้ตัดสินว่าสิ่งนี้เลวร้าย รูปร่างหน้าตามันอาจจะดูน่ากลัวแต่ไม่ได้เลวร้าย

ต้นแบบของภาพนี้คือ ปลาหมอคางดำ มนุษย์ทำอะไรกับมันหลายอย่างมาก ทำลายระบบนิเวศน์ มนุษย์ทำกับสิ่งมีชีวิตอื่นหนักมาก พอเราหาข้อมูลไปเรื่อยๆ พวกที่หากินกับสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ ทำให้ผิดธรรมชาติ มีกลิ่นที่โลภ อยากขาย ลงทุนเพื่อให้ได้กำไร ผลเสียมันเกิดกับคนอื่น มันควรเป็นรูปร่างไหน ในแวบนึงผมนึกถึงปลาทองที่มีปากเป็นกระบอกสูบเหมือนรูทวารหนัก  ผมคิดจากหัวก่อนแล้วค่อยเป็นอย่างอื่น ภาพนี้ไม่ต้องเสก็ตช์ วาดลงแคนวาสเลย มันคือการรวมความอัปลักษณ์แต่เราทำให้มันซอฟท์ลง

ภาพเวมานิกเปรต³ ผมแค่เหมือนเราดู Attack on Titan⁴ เรามีไททันสัตว์ป่า ไททันเกราะ อะไรแบบนี้ ในทางไตรภูมิมีชื่อของเปรตแต่ละแบบ ตามกลุ่มกรรม ทำอะไรแล้วจะเกิดเป็นเปรตแบบไหน ตั้งแต่เปรตชั้นสูงที่มีฤทธิ์จนถึงเปรตที่นรกภูมิ ผมได้เรื่องนี้มาจากการฟังรายการเล่าเรื่องผี เรื่องของปู่คนนึงที่เป็นผู้พิพากษาและคนในครอบครัวก็รับรู้ว่าปู่ของพวกเขาเป็นคนดีมาก แต่ไปๆ มาๆ กลับเจอวิญญาณร้ายหลอกหลอนหลังจากปู่เสียชีวิต สืบไปสืบมากลายเป็นที่เชื่อว่าเป็นคนดีนั้น นอกบ้านกลับทำเรื่องเลวร้ายไว้เยอะมาก จนผลกรรมตกกับสมาชิกคนอื่นในครอบครัว

ภาพมหิทธิกาเปรต⁵ วาดช่วงมีข่าวพระดังๆ บวกกับผมมีประสบการณ์รู้จักพระรูปหนึ่งที่เป็นพระนักพัฒนา แต่เขาใช้การสะสมสมบัติตัวเองเป็นการพัฒนา ใช้พระธรรมเป็นตัวหารายได้ สะสมเงินทอง พระใช้สมบัติวัดเป็นของตัวเอง คนพวกนี้ภายนอกดูดีนะ แต่จริงๆ คือ คนโลภ โลภมากๆ โลภที่ไม่ยอมออกไปทำงานเอง แต่อาศัยความเมตตาจากญาติโยมทำให้ตัวเองมั่งคั่ง มั่งมี แล้วพอตายไปจิตเขาก็จะกลายเป็นมหิทธิกาเปรต ผมอยากให้เปรตตัวนี้เหมือนหน้าจั่ววัด มันออกมาเหมือนนั่งร้านด้วย สุดท้ายเปรตตัวนี้จะไม่เหลืออะไร ให้โครงกระดูกพวกนี้ทำท่าให้เหมือนหน้าจั่ววัด พื้นหลังจะเป็นภาพปรากฏการณ์เมฆรุ้ง ที่เป็นปรากฎการณ์ทางวิทยาศาสตร์ที่มันจะมาพร้อมเมฆฝน มันดูวิเศษ อัศจรรย์ ภาพนี้วาดพื้นหลังก่อนแล้วค่อยใส่เปรตตัวนี้ทีหลัง

art4d: สุภิตาอธิบายให้ฟังว่าเหตุผลในการเลือกนายกร่างฯ มาแสดงงานที่ Joyman Gallery มีหลายอย่าง แต่ที่สำคัญที่สุดคือ

SC: งานเขาสื่อสารกับเราค่ะ สื่อสารแบบไหนก็ได้ มีเอกลักษณ์สูง นายกร่างฯ มีความสามารถครบถ้วนทั้ง skill และงานที่เล่าออกมาแบบถึงเครื่อง ในสิ่งที่เขาจะเสนอ

เรื่องขายมาทีหลังค่ะ ถ้าคิดเรื่องขายก่อน งานจะไม่มีคุณภาพ การขายงานศิลปะจากแกลเลอรี ที่มีนโยบาย represent (คือดูแลศิลปินยาวๆ) ต้องทำให้งานของศิลปินคนนั้นถูกจดจำ และสร้างโปรไฟล์ที่ดี หลังจากนั้น เรื่องขายก็จะตามมาค่ะ เพราะนักสะสมที่ซื้องานจากแกลเลอรีแบบนี้ ก็จะไม่ได้มีแค่ซื้อแต่งบ้านอย่างเดียว แต่เป็นการซื้อสะสมเชิงคุณค่าและมูลค่า

งานของนายกร่างฯ ไม่ได้เป็นไปตามเทรนด์หรือกระแส มีลูกค้าเฉพาะกลุ่ม แต่เป็นสิ่งที่ดีเพราะเขาโดดเด่นมาก แทบไม่มีคู่แข่งเลยที่ทำตามได้  การขายงานของนายกร่างฯ ไม่ใช่การขายในเชิง art piece อย่างเดียว แต่ชื่อเสียงในวงการศิลปะของเขาตอนนี้ คือคนจดจำได้จริงๆ ข้ามไปนอกวงการศิลปะ ภาพยนตร์ ภาพประกอบ การ์ตูน นวนิยาย sci-fi ถือว่าประสบความสำเร็จเกินคาดในจุดนี้

art4d: ในฐานะภัณฑารักษ์ของนิทรรศการนี้ และเคยร่วมงานกันมาอย่างยาวนาน นายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ช เป็นศิลปินที่ทำงานประเภทไหน

SC: เป็นศิลปินแนว dark fantasy / surrealism และ ยกระดับแนวคิดตำนานพื้นบ้านให้ข้ามขีดจำกัดออกจากวิธีสื่อสารแบบ tradition ค่ะ คือปัจจุบันเวลาศิลปินจะเล่าเรื่องพื้นบ้านหรือประวัติศาสตร์ ศาสนา มักจะเล่ากันไม่กี่รูปแบบ pop บ้าง จิตรกรรมไทยบ้าง หรือ คอนเซปต์ชวล แต่ยังไม่มี dark fantasy หรือ surrealism

art4d: หลังจากการแกะเทปสัมภาษณ์ความยาวเกือบสองชั่วโมงและเรียบเรียงออกมาเป็นบทความนี้ ไม่ว่าจะเข้าใจถูกหรือผิด เราคิดว่านี่คือบทสรุปที่พูดถึงตัวตน วิธีคิดและการทำงานศิลปะของนายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ช ได้ชัดถ้อยชัดคำที่สุด

KG: เราเคยชินกับความไม่พยายาม คนที่พยายามทำงานมันหายไปเรื่อยๆ เพราะมันแพ้ระบบเส้นสาย ผมเป็นคนที่ทำงานอยู่แล้ว การโดนเลี้ยงแบบชีวิตเกษตรกร มันทำให้รู้ว่าการทำงานที่สมเหตุสมผลมันได้ค่าตอบแทนที่เราพึงพอใจได้ ถึงราคาผลผลิตเราคุมไม่ได้ แต่คุณภาพของของเราทำได้ ผมโดนเลี้ยงแบบนี้มาแต่เด็ก แม่ผมขายขนมจีน แกก็ตั้งใจทำ กำไรแกก็ได้ พ่อผมทำงานไฟฟ้าแกก็ทำเต็มที่ จนมีโอกาสได้สอบเลื่อนขั้น ผมอยู่ในครอบครัวที่ใช้ความพยายามในการทำงาน เราเลยคิดว่าไม่จำเป็นต้องเอาตัวเองเข้าไปในระบบอุปถัมภ์

นิทรรศการ นิทานเรื่องยาว A Long Folklore โดยนายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ช จัดแสดงจนถึงวันที่ 12 มกราคม 2568 ที่ชั้น G Joyman Gallery คนที่สนใจการ์ตูนใบ้ของนายกร่างฯ และเสื้อเชิ้ต แบรนด์ SCULPTURE x นายกร่าง กับ เพื่อนจอร์ช ติดต่อได้ที่งานนิทรรศการหรือเพจ Joyman Gallery

_

¹ BERSERK คือมังงะที่ว่าด้วยเรื่องการแก้แค้นเทวทูตของนักรบคนหนึ่งที่รอดตายจากการเป็นเครื่องสังเวยให้เทวทูตในวันสุริยคราส ถือเป็นมังงะ dark fantasy ที่ประสบความสำเร็จระดับโลก เรื่องและภาพโดยมิอุระ เคนทาโร่ (1966-2021) ซึ่งเสียชีวิตไปแล้วทั้งที่ยังวาดไม่จบ แต่ปัจจุบันได้ โคจิ โมริ ผู้วาดมังงะเรื่องเกาะคนตายและเป็นเพื่อนสนิทมิอุระ มารับหน้าที่ดูแลเนื้อหา ร่วมกับ Studio Gaga ที่เป็นทีมผู้ช่วยและลูกศิษย์ของมิอุระ มาสานต่อ BERSERK จนกว่าจะจบ

² Vagabond คือมังงะที่นำประวัติของมิยาโมโตะ มุซาชิ ซามูไรในตำนานผู้แข็งแกร่งที่สุดและมีชื่อเสียงที่สุดของญี่ปุ่น ถูกนำมาตีความใหม่โดย ทาเคอิโกะ อิโนอุเอะ ผู้วาด SLAM DUNK เป็นมังงะที่เทคนิคในการวาดพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ ความรุนแรงและดาร์กของภาพและเนื้อเรื่องมีผลกับผู้วาดเป็นอย่างมาก จนถึงขนาดต้องหยุดเขียนไปเลยเพราะทนเขียนต่อไม่ไหว ปัจจุบันก็ยังไม่กลับมาเขียนต่อ

³ Attack on Titan หรือ ผ่าพิภพไททัน เป็นซีรีส์มังงะญี่ปุ่นที่แต่งเรื่องและวาดโดยฮาจิเมะ อิซายามะ เป็นเรื่องของมนุษย์ที่อาศัยอยู่ในเมืองที่มีกำแพงขนาดยักษ์ล้อมรอบเพื่อป้องกันการจู่โจมจากไททัน สิ่งมีชีวิตที่ภายนอกดูเหมือนมนุษย์ขนาดยักษ์แต่ไม่ใส่เสื้อผ้า จับคนกินเป็นอาหาร

⁴ เวมานิกเปรต คือ เปรตที่มีสมบัติ บางตนจะเสวยสุขไม่ต่างจากเทวดาในเวลากลางวัน ส่วนเวลากลางคืนจะเสวยทุกข์ที่เกิดจากความตระหนี่ในทรัพย์ บางตนเสวยสุขเฉพาะในเวลากลางคืน ส่วนกลางวันจะเสวยทุกข์ ตามสมควรแก่กรรม กรรมที่ทำให้เกิดมาเป็นเปรตตระกูลนี้ เพราะครั้งเป็นมนุษย์มีศรัทธาทำบุญกุศลไว้มาก แต่ไม่รักษาศีล ไม่รักษากาย วาจา ใจ ให้บริสุทธิ์ พอตายจึงมาเกิดเป็นเวมานิกเปรต

⁵ มหิทธิกาเปรต คือ เปรตที่มีฤทธิ์และรูปงามเหมือนเทวดา แต่หิวโหยอยู่ตลอดเวลาเหมือนเปรตชนิดอื่น กรรมที่ทำให้เกิดเป็นเปรตตระกูลนี้ เพราะตอนเป็นมนุษย์ บวชเป็นภิกษุสามเณร พยายามรักษาศีลของตนให้บริสุทธิ์ จึงมีรูปงามผุดผ่องราวเทวดา แต่ไม่ได้บำเพ็ญธรรม มีใจเกียจคร้านต่อการบำเพ็ญสมณธรรมตามวิสัยของบรรพชิต จิตใจจึงมากไปด้วยความโลภ โกรธ หลง มีความเข้าใจผิดว่า “เราบวชแล้ว รักษาแต่ศีลอย่างเดียวก็พอ ไม่เห็นต้องทำบุญให้ทานเหมือนฆราวาสเลย”

ข้อมูลเปรตมาจาก https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%95

facebook.com/N.Dissron
facebook.com/JoymanGallery